بررسی پیامدهای گسترده خروج آمریکا از برجام در رژیم
بررسی پیامدهای گسترده خروج آمریکا از برجام در رژیم
گفتگو با علیرضا معدنچی – ۲۰ اردیبهشت ۱۳۹۷
پیامدهای ضربة سهمگین خروج آمریکا از برجام
اعلام خروج آمریکا از برجام، آثار و نتایج بسیار گسترده و عمیقی در رژیم داشته که از جمله وجوهی از آن را در سخنرانی بلافاصلة روحانی و در سخنرانی روز بعد خامنهای و همچنین در مجلس ارتجاع میتوان دید. ما در گفتگوی امروز خودمون با علیرضا معدنچی به این موضوع میپردازیم.
س : روحانی که بلافاصله بعد از اعلام خروج آمریکا سخنرانی کرد و خامنهای که روز بعد سخنرانی کرد، هر دو به مردم اطمینان میدادند که اتفاق خاصی نخواهد افتاد؛ در حالی که وحشت و نگرانی، همون طور که دیدیم، درحرفها و مطالب اعضای مجلس و سایر مهرهها و رسانههای رژیم موج میزد؛ میخواستم شما توضیح بدید که پیامدهای این قضیه در رژیم، که این طور باعث وحشت اینها شده، چیه؟
ج : اولا تمام تحریمهای آمریکا که بعد از برجام حذف شده بود، دوباره برخواهد گشت
رئیس جمهور آمریکا هنگام اعلام خروج از برجام گفت: «اکنون من یک دستور ریاستجمهوری را امضا خواهم کرد، برای برقراری مجدد تحریمهای اتمی آمریکا علیه رژیم ایران. ما بالاترین سطح از تحریم اقتصادی را ایجاد خواهیم کرد. هر کشوری که به (رژیم) ایران در تلاشش برای دستیابی به تسلیحات اتمی کمک کند، قویاً توسط ایالات متحده تحریم خواهد شد».پس از آن سایت رسمی کاخ سفید اعلام کرد: دستور ریاستجمهوری آمریکا تحت عنوان «متوقفکردن شرکت آمریکا در برجام و در پیشگرفتن اقدامات افزوده برای مقابله با نفوذ شرورانة (رژیم) ایران و جلوگیری از تمامی مسیرهای دستیابی (رژیم) ایران به سلاح اتمی» صادر شده و به مقامات ارشد دولت آمریکا از جمله، وزیر خارجه، وزیر خزانهداری، وزیر دفاع،وزیر دادگستری،وزیر انرژی،وزیر امنیت داخلی، مشاوران و دستیاران رئیس جمهور، نمایندة تجاری ایالات متحده، سفیر آمریکا در سازمان ملل ، مدیران اطلاعات ملی و اطلاعات مرکزی و اف بی آی و رئیس ستاد مشترک نیروهای مسلح آمریکا، ابلاغ شده است.
متعاقباً وزارت خزانهداری آمریکا با صدور بیانیهیی اعلام کرد: «دفتر کنترل داراییهای خارجی وزارت خزانهداری، برای اجرای تصمیم رئیسجمهور، دست به اقدام فوری میزند. تحریمها برخی پس از 90 روز و برخی پس از 180 روز بعد از مهلت مقرر شده، مجدداً اعمال خواهند شد و تحریمهای قابل اجرا بهطور کامل باز میگردند. این شامل اقداماتی تحت اختیارات تحریمهای اولیه و نیز تحریمهای ثانویه خواهد بود».
این تحریمها از جمله شامل تحریم بانک مرکزی رژیم است و به این ترتیب پول نفت صادراتی که از طریق بانک مرکزی تبادل میشد، دیگر قابل وصول نخواهد بود یعنی رژیم نخواهد توانست پول فروش نفت خود را دریافت کند. بر اساس قانون تحریم آمریکا، کشورها موظف بودند هر 6ماه واردات نفت خود از ایران را 20درصد کاهش دهند. این قانون دوباره به جریان میافتد و صادرات رژیم مستمرا کاهش خواهد یافت که تازه پولش را هم رژیم نمیتواند وصول کند.
علاوه بر تحریم نفتی، وزارت خزانهداری فهرستی از تحریمهای رژیم در زمینههای مختلف اعلام کرده که شامل کشتیرانی، نفتکشها، بیمه، طلا و فلزات گرانبها، موارد مرتبط با صنعت خودروسازی و غیره است که هر کدام پریودهای اجرایی مشخصی مثلاً 90روزه یا 180روزه دارند.
همچنین تحریمهای ثانویه اعمال خواهد شد که شامل شرکتهای غیرآمریکایی است که تنها تا سقف 20میلیون دلار میتوانند با رژیم تبادل و معامله داشته باشند.
علاوه بر اینها مؤسسههای مالی لیستگذاریشدة رژیم
تحریمها بر خدمات پیامرسانی مالی تخصصی برای بانک مرکزی و مؤسسههای مالی رژیم
و تحریمهای مربوط به بخش انرژی رژیم اعمال خواهد شد.
به این ترتیب تحریمهای کامل و خفه کننده که شدیدتر از تحریمهای قبل از برجام بوده بر رژیم اعمال خواهد شد.
س: این تحریمها چه پیامدهای مشخصی خواهد داشت؟
ج : روشن است که شیرازة اقتصاد رژیم که همین الان هم از مهار خارج شده، به کلی از هم خواهد پاشید. همین الان وضعیت ارز و دلار یا در واقع از بین رفتن ارزش پول ملی را نگاه کنید، این تازه قبل از اعلام خروج بود، ببینید بعد از آن چه اتفاقی خواهد افتاد.
چند روز پیش اسحاق جهانگیری به در هم تنیدگی خطرناک چالشها و بحرانهای گریبانگیر رژیم اعتراف کرد. این در هم تنیدگی به این معناست که:
در زمینة سیاسی موقعیت رژیم در منطقه و در مناسبات بینالمللی به شدت سقوط خواهدکرد.
اجتماعی: این وضعیت اقتصادی و اجتماعی که فشار را بر زندگی و معیشت مردم تا حد انفجار بالا خواهد برد، بی تردید فضا را برای اعتراضات و خیزشهای اجتماعی باز میکند. بیجهت نیست که مهرهها ورسانههای رژیم مملو از هشدارها و اعلام خطرها نسبت به واکنشهای اجتماعی است. روحانی و خامنهای با زبان معکوس و این که اتفاقی نخواهد افتاد در واقع وحشت و نگرانی خود را از این وضعیت ابراز کردهاند.
بحران درونی رژیم به نهایت خود خواهد رسید. خامنهای در سخنرانی خود سعی کرد خود را کنار بکشد و حرفش این بود که تیم مذاکره کننده زحمت کشیدند، عرق ریختند، اما نتوانستند. حرفی که تبلیغاتچیهایش هم مرتبا تکرار میکنند این است که خامنهای گفته بود و هشدار داده بود اما دولت روحانی و تیم مذاکره کننده گوش نکردند. حرف مسخره و خندهداری که میزنند این است که خامنهای میدانست که این طور میشود، اما اجازه داد که آنها پای برجام بروند تا بدعهدی آمریکا اثبات شود.
باند روحانی در جوابگویی تا به حال فروخوردهاند و تنها اشارههایی کردهاند که برجام زیر نظر مقامات عالی نظام بوده و... اما روشن است که بالاخره صدایشان در خواهد آمد و حرفهایشان را روی دایره خواهند ریخت.
س : رژیم برای مقابله تا به حال چه اقدامی کرده، روحانی گفت و خامنهای هم تایید کرد که چند هفته با اروپا کار میکنند و بعد نتیجه رو ارزیابی میکنند و بعد تصمیم میگیرند؛ این تصمیم چی میتونه باشه؟ اقدام واقعی رژیم چی خواهد بود؟
ج: در جریان تمدید ده ساله قانون تحریمهای آمریکا علیه ایران (آیسا)، روحانی طی حکمی از علی اکبر صالحی، رییس سازمان انرژی اتمی، خواست که با همکاری مراکز علمی و پژوهشی کشور، نسبت به طراحی و تولید پیشران (موتور) هستهای جهت بهره گیری درحوزه ترابری دریایی، اقدام کند.
روحانی رییس سازمان انرژی اتمی را موظف کرد که طرح و برنامه زمانبندی شده برای اجرای بندهای این حکم را ظرف حد اکثر سه ماه به او ارائه کند.
البته هیچ وقت این 3ماه به سر نیامد و طرح و برنامهیی هم داده نشد، بنابراین این سه هفته یا چند هفتهیی هم که روحانی این بار مطرح کرد از همان قماش است.
واقعیت این است که رژیم قادر به نقض برجام نیست. اگر بکند به معنی نقض قطعنامة 2231 شورای امنیت و به کار افتادن اتوماتیک مکانیسم ماشه است.
روشن است و رژیم هم میداند که اروپا رابطة خودش با آمریکا را فدای رابطه با رژیم نمیکند. بنابراین است که میبینیم در رسانههای باند روحانی حرف از این است که باید کوتاه بیاییم و گرنه کارمان ساخته است.
جهان صنعت20/2: این واقعیت را هرچند دردناک، باید بپذیریم که عدم وجود رابطه اقتصادی با آمریکا چه از نظر پیشرفت تکنولوژیکی و چه از نظر نظامی و تسلیحاتی، زیان و هزینه زیادی را به اقتصاد ایران تحمیل میکند. خروج آمریکا از برجام نوید مشکلات زیادی را میدهد که جایگاه ایران در جامعه جهانی را متزلزل میکند.
ما باید طوری رفتار میکردیم که رابطهمان با آمریکا ادامهدار باشد و اختلافاتمان گستردهتر نشود. واقعیت این است که ما باید روابط و تعاملمان را با همه کشورهای اروپایی و آمریکایی ادامه دهیم و بدانیم هرچه روابط تجاریمان گستردهتر باشد میتوانیم منفعت بیشتری از روابطمان ببریم
حتی این تفکر که جایگزینی یورو به جای دلار میتواند نجاتدهنده اقتصاد ایران در شرایط پیشآمده باشد تفکر درستی نیست
نباید فراموش کرد که حتی اگر کشورهای اروپایی بخواهند مواضعشان را با ایران حفظ کنند، چنین تصمیمی از سوی اروپا به تصمیم آمریکا در قبال آنها نیز بستگی دارد. به بیانی در صورت اعمال تحریم اروپا از سوی آمریکا، این بار کشورهای اروپایی هم پا پس میکشند و برای حفظ منافع کشورشان، روابطشان را با ایران ادامه نخواهند داد.
بنابراین هرچند باید روابطمان را با اروپا حفظ و از ظرفیتهای موجود استفاده کنیم، اما باید تلاش کنیم از راه ارتباطات گسترده با اروپا اختلافاتمان را با آمریکا حل و فصل کنیم تا بتوانیم روابط اقتصادیمان را دوباره با آمریکا از سر بگیریم.
روزنامة شرق20/2: دولت ایران لازم است به منظور محکمکاری دیپلماسی خود یک قدم به جلو بگذارد و با اقدامی اعتمادسازانه افکار عمومی جهان را به طرف خود جلب کند. به نظر نویسنده قبول داوطلبانه یکی از خواستههای ترامپ یعنی تمدید مدت برجام از 10 سال به 15 سال میتواند چنین اقدامی باشد که به طور عمده نشان میدهد هدف ایران برخلاف ادعاهای ترامپ ساخت بمب هستهای نیست و به همین دلیل هم میتواند به جهانیان سخاوتمندانه نشان دهد که برجام از منظر ایران به طور عمده وسیله ایجاد بستر مناسب بینالمللی برای روابطش با دنیا و بهخصوص کشورهای غربی بوده است.
روزنامة ایران: جامعه جهانی نیاز دارد با جمهوری اسلامی ایران بهعنوان یکی از بزرگترین قدرتهای منطقه غرب آسیا و ذینفوذترین کشور در میان جوامع و کشورهای اسلامی به «اعتمادی متقابل» دست یابد. دستیابی به این اعتماد تنها از مسیر «تعامل سازنده و هدفمند» میسور است و هر گونه آهنگ تقابل همچون سنگی شیشه نازک این اعتماد را مورد هدف قرار خواهد داد. بر این مبنا ایران در کنار دیگر قدرتهای بزرگ جهانی و منطقهای میتواند به «برنامه جامع اقدام مشترک» بزرگ بیندیشد.
حقیقت آن که بدون دستیابی به چنین «برنامه جامعی» نظم و امنیت و ثبات که مقدمه رشد و توسعه و حل مسائل دیرپا و مزمن تاریخی منطقه غرب آسیا است حاصل نخواهد آمد. روشن است که این «برنامه جامع اقدام مشترک» فراتر از موضوعات مطرح در پرونده صنعت هستهای ایران باید باشد. اما آنچه که مقدمه ورود به مسیر دستیابی به «برجام بزرگ» است تغییر نگرش جامعه جهانی به ایران است.
تا زمانی که در میان قدرتهای جهانی ایران بهعنوان «صورت مسأله» مطرح باشد و نه «بخشی از راه حل» دستیابی به «برجام بزرگ» نه ممکن است و نه مفید.
س: خامنهای گفت که اگر اروپا تضمین نکنه، دیگر نمیشه ادامه داد. معنی این حرف چیه؟
ج : خب این حرفها تبلیغاتی است و برای القای این است که گویا رژیم قدرت انتخاب دارد. اما اگر در همین حرف دقت کنید، میبینید که حرف دو پهلویی است، نگفته از برجام خارج میشویم. از چی خارج میشود، معلوم نیست! روشن است که چرا نگفته و نمیتواند هم بگوید از برجام خارج میشویم! چون خامنهای خوب میداند که خروج از برجام چه قیمت سنگینی دارد.
به طور خلاصه رژیم و مشخصا خامنهای در مخمصهیی گرفتار شده که هیچ راه برون رفتی از آن میسر نیست. تنها راه تسلیم مطلق است. اما حتی برای این هم دیگر دیر شده، یادتان هست که در همین برنامه گفتیم که رژیم آن قدر در جواب تردید و تأخیر خواهد کرد که اگر هر کاری هم بکند دیگر فایده ندارد و مصداق هم چوب و هم پیاز خواهد شد. همان اتفاق الان افتاده است.