لایحه کنوانسیون FATF و عواقب نپیوستن رژیم به آن
لایحه کنوانسیون FATF و عواقب نپیوستن رژیم به آن
گفتگو با میثم ناهید – ۲۰ خرداد ۱۳۹۷
تشنج در مجلس ارتجاع، نمود بن‌بست رژیم در پیوستن به FATF
خب همون طور که در این گزارش دیدیم، به نظر می‌رسه که شاخهای دو باند بر سر تصویب لایحة الحاق رژیم به کنوانسیون بین‌المللی مقابله با تأمین مالی تروریسم یا (FATF) حسابی به هم گیر کرده و این لایحه که دو هفته پیش مطرح شده بود و به دلیل مخالفت دلواپسان دو هفته به تعویق افتاد، امروز یک بار دیگه و این بار به مدت دو ماه به تعویق افتاد. در مورد این لایحه و اصلاً مضمون و کارکرد کنوانسیون (FATF) و این که چرا رژیم مجبوره به این کنوانیسون بپیونده و اگر نپیونده چه عواقبی براش داره؛ گفتگویی داریم با میثم ناهید«
س: این لایحه که تصویب آن به عقب افتاد و تا این حد عامل تشنج بود، موضوعش چیست؟
ج: اجازه بدین ابتدا ببینیم خود اف.آ.تی.اف چیست؟
اف.آ.تی.اف یک سازمان بین دولتی است که در سال ۱۹۸۹ با ابتکار جی۷ با توجه به سیاست‌های توسعه برای مبارزه با پولشویی تأسیس شده است.
در سال ۲۰۰۱ پس از حادثه ۱۱ سپتامبر دامنه فعالیت آن به تامین مالی تروریسم و در سال ۲۰۰۸ به تأمین مالی سلاح‌های کشتار جمعی‌اشاعه‌ای گسترش یافت این نهاد که در حال حاضر ۳۷ عضو دارد.
دبیرخانه آن هم مستقر در مقر سازمان همکاری اقتصادی و توسعه در پاریس است.
در پروسه، این گروه گسترده‌تر شد و در نتیجه در سال ۲۰۱۲ مقابله با تأمین مالی فعالیت‌های اشاعه‌ای نیز به مأموریت این گروه اضافه شد و در همین سال آخرین ویرایش توصیه‌های خود را برای مقابله با جرایم مالی (تأمین مالی تروریسم، تأمین مالی فعالیت‌های اشاعه‌ای، پولشویی و...) منتشر کرد.
اف.آ.تی.اف ماموریت داره میزان پیشرفت کشورهای عضو در زمینه پیاده‌سازی توصیه‌های این گروه را رصد کند. همچنین پیشرفت تصویب و اجرای توصیه‌های گروه در سطح جهان را نیز نظارت می‌کند.
اتحادیه FATF دارای یک دستورالعمل ۴۰ ماده‌ای است که کلیه جنبه‌های مبارزه با پولشویی را دربرمی گیرد.
اف.آ.تی.اف کشورها رو در ۳دسته‌بندی تقسیم میکنه:
- کشورهایی هستند که از نظر این گروه کاملاً بر توصیه‌های این گروه منطبق بوده و آنها را اجرا کرده‌اند.
- شورهایی هستند که در حال پیشرفت و تطبیق با استانداردهای مشخص شده هستند.
- کشورهایی هستند که همکاری با این گروه نداشتند و لذا از نظر گروه کشورهای دارای خطر پولشویی و تأمین مالی تروریسم هستند.
گروه سوم خودش به ۲بخش تقسیم میشه:
اول:کشورهایی که در لیست سیاه اف.آ.تی.اف قرار می‌گیرند
دوم: کشوهایی که علاوه بر قرار گرفتن در لیست بر علیه‌شان اقدام متقابل هم انجام می‌گیرد.
در مورد لیست سیاه اف.آ.تی.اف هم این لیست کشورهایی رو شامل میشه که مقررات مالی و پولشویی رو رعایت نمی‌کنند.
س: اگه ممکنه کمی هم از سابقه رژیم در رابطه با اف.آ.تی.اف بگید.
ج: در سال ۲۰۱۰ بعد از صدور قطعنامه ۱۹۲۹ رژیم را در لیست سیاه قرارداد.
در لیست منتشر شده تا سال ۲۰۱۵ کشورهای ایران و کره شمالی به عنوان کشورهای خطرناک شناخته شده‌اند.
بر این اساس هم رژیم جزو دسته‌بندی سوم و گروه دوم قرار می‌گرفت. یعنی کشوری که همکاری با این گروه نداشتند و لذا از نظر گروه کشورهای دارای خطر پولشویی و تأمین مالی تروریسم هستند و علاوه بر در لیست سیاه قرار گرفتن، اقدام متقابل (نظیر بایکوت مالی یا...) هم از طرف اف.آ.تی.اف اعمال میشه.
این نهاد در گزارش‌های اکتبر ۲۰۱۵ و ۲۰۱۶ خود حزب‌الله را متهم به قاچاق مواد مخدر و تامین مالی تروریسم نموده است. یکی از منابع شناسایی تروریست از سوی FATF گزارش لیستSDN آمریکا می‌باشد و بر همین اساس سپاه پاسداران هم جزو گروههای تروریستی شناخته میشه.
بعداز برجام، این گروه (اف.آ.تی.اف) کماکان رژیم رو در لیست سیاه نگه داشت، اما اقدام متقابل رو برای یکسال معلق کرد که بعد هم در اسفند ماه گذشته به مدت ۴ماه دیگر تمدید شد و در واقع به رژیم مهلت دادند که تا 24خرداد لوایح مقدماتی را امضا کند و به کنوانسیون بپیوندد.
چرا که رژیم یا در واقع دولت روحانی آمادگی خودش رو برای تصویب و اجرای ۴لایحه را که برای پیوستن به کنوانسیون ضروری است از تصویب بگذراند. 3لایحه را مجلس تصویب کرد، ولی لایحه چهارم که مربوط هست به مقابله با تأمین مالی تروریسم (FATF) امروز در جنگ و دعوای دو باند حاکم گیر کرده و متوقف شده.
س: شما گفتید اف.آ.تی.اف نهادی رسمی سازمان ملل نیست. پس چقدر اقدام متقابلش می‌تونه بر رژیم تاثیرگذار باشه؟
ج: به طور رسمی قرار گرفتن در لیست سیاه اف.آ.تی.اف هیچ‌گونه تحریمی را در پی ندارد. اما در واقعیت کشور قرار گرفته در فهرست سیاه فتف اغلب خود را در معرض فشار شدید مالی می‌بیند.
وقتی که نام کشوری در فهرست دولت‌های غیرهمکار و مناطق پرخطر گروه اقدام مالی قرار داشته باشد، بانک‌ها و موسسات مالی و اعتباری مهم دنیا، در برخورد با بانک‌ها و شرکت‌های آن کشور، نهایت احتیاط را به خرج می‌دهند و گاه به همین دلیل از برقراری روابط با آنها خودداری می‌کنند و حتی همچون شرایط قبل از برجام هرگونه فعالیت بانکی ایران را تحریم کرده بودند.
برای فهم موضوع، مثل سازمان استاندارد می‌ماند. خریداران برای خرید انبوه یک جنس، به سازمان استاندارد مراجعه می‌کنند. اگر این سازمان یک تولید را تایید نکند، هرچند از نظر حقوقی مشکلی برای کارخانه تولید کننده پیش نمی‌آید، اما خریداران حاضر به خرید آن تولید نیستند. یعنی در عمل آن جنس تحریم میشود.
برای همین هم، وقتی رژیم حدود ۲سال پیش به عضویت اف.آ.تی.اف در آمد، دلواپسان انتقاد شدید می‌کردند که با این کار نهادها و ارگانهای خودمان را محدود کردیم.
به طور مشخص آن موقع می‌گفتند عضویت در FATF ادعا شده که بانک‌های سپه و ملت ارائه خدمات به قرارگاه خاتم‌الانبیا سپاه پاسداران را محدود کرده‌اند.
در پاسخ، قاسمی سخنگونی وزارت خارجه رژیم گفت:
«این توافق هیچ ربطی به برجام ندارد و در دولت قبلی به صورت لایحه ارائه شد که مجلس هم تصویب کرد اما به دلیل تحریم و قطع ارتباط مالی با دنیا این موضوع را نمی‌دیدیم اما امروز که تحریمها برداشته شده این مسئله خود را نشان داده است... برای فعالیت بین‌المللی یکسری موارد را باید انجام دهیم».
یعنی تاکید میکنه اهمیت اف.آ.تی.اف جدای از برجامه.
به این معنی که فرض کنید الان رژیم اصلا تحریم نبود. هیچ تحریمی. اما در لیست سیاه اف.آ.تی.اف قرار داشت. (که دارد) همین موضوع باعث میشود که هرچند در حرف تحریم نباشد، اما در عمل کشورها حاضر به معامله مالی و تبادل بانکی با آن نباشند. یعنی در حقیقت تحریم است.
س: پس با این پیامدها، چرا رژیم به سرعت تصویب نمی‌کنه و چرا ۲سال است در رژیم کشمکش و جنگ شدید باندی هست؟
ج: حرف دلواپسان اینست که بر اساس قوانین اف.آ.تی.اف، کشور عضو باید تمامی ارتباطات مالی با گروهها و افراد بزه‌کار و تروریست را نه تنها جلوگیری کند بلکه گزارش هم بکند.
حالا مشکل رژیم چیه؟
از یک طرف گروههایی مثل حزب‌الشیطان و حوثی‌ها و حشد‌الشعبی و نیروی قدس و ... اهرمهای حفظ عمق استراتژیکش هستند، از طرف دیگه اگه اف.آ.تی.اف رو بپذیره، چون این گروهها در دسته‌بندی تروریسم شناخته شده هستند و در برخی کشورها مثل آمریکا رسما در لیست تروریستی هستند، رژیم باید هم ارتباط مالیش رو با اونها قطع کنه و هم تمامی روابط مالیش رو شفاف‌سازی کنه.
این هم یعنی نابودی این نهادهای تروریستی رژیم. اگر یادتون باشه حسن نصرلله به روشنی گفت که تمامی پولهای ما، از سلاح و مهمات تا لباس و خانه و... از ایران می‌آید.
بنابراین، حرف دلواپسان این است که تصویب این قانون در مجلس، یعنی قطع دخالت منطقه‌ای و به گفته خودشان خودتحریمی و یا خودکشی از ترس مرگ.
امروز کیهان در یادداشت روزش خودش نوشت: «آیا عضویت جمهوری اسلامی ایران در چنین کنوانسیون دست نشانده‌ای بازی در زمین دشمن و ضربه به حزب‌الله و عمق راهبردی نظام نخواهد بود!؟»
نقوی حسینی سخنگوی کمیسیون امنیت و سیاست خارجی مجلس ارتجاع هم امروز در مخالفت با این لایحه گفت: « پیوستن به FATF تاثیری بر رفع تحریم ها ندارد و در واقع ما با این کار خودتحریمی انجام می دهیم. او افزود: اطلاعات کامل کشور مطابق با بلایی که در سوئیفت سرمان آمد در اختیار غربی ها قرار می گیرد؛ در واقع نهادها، ارگان های کشور به دو بخش تقسیم می شود که براین اساس نهادهایی که تحریم نشده اند نمی‌توانند با نهادهای تحریم شده همکاری داشته باشند.
س: بهرحال مطابق این توضیحاتی که شما دادید، عقب افتادن تصویب این لایحه باعث میشه رژیم در لیست سیاه اف.آ.تی.اف قرار بگیره. اینکه برای رژیم خیلی پیامد داره.
ج: خب این همون موضوع بغرنجی هست که رژیم گرفتارش شده.
اول شرایط رژیم را در نظر بگیرید. برای نمونه کنفرانس جی۷ در عمل بر خروج آمریکا از برجام مهر تایید زده. با ۲ ماده‌ای که در بیانیه پایانی داده. از طرف دیگه خروج امریکا از برجام و خارج شدن زنجیره‌ای شرکتها از ایرانه. که این حلقه خفگی رو بر گردن رژیم به سرعت تنگ میکنه.
از طرف دیگه درون رژیم هم مسئله دلواپسان اینه که بالاخره موضع خامنه‌ای در برابر برجام چیست؟ مگر قرار نبود آتش بزند؟ چرا نزد؟ برای همین خامنه‌ای مجبوره بندبازی کنه. یعنی طوری حرکت کنه که هم این طرف رو خیلی مسئله دار نکنه و هم اونطرف بازگشت خفگی رو دست‌کم مقداری تخفیف بده.
الان هم که ۲ماه عقب انداختن، این وضعیت حاصل بن‌بست است. یعنی کج دار و مریز حرکت کردن و... که این هم یک حدی دارد. چون بیرون رژیم که دست خودش نیست. بهرحال از ۴نوامبر تحریمها اجرایی میشود. از الان هم شرکتها در حال خروج هستند.
پس می‌بینیم که بن‌بست چگونه عمل میکنه و حاصلش میشود این عدم تعیین تکلیف و حرکت بلاتکلیف.
س: بهرحال چون تعیین کننده در مورد این مسائل استراتژیک خامنه‌ای هست، نظر او چی هست؟ آیا طرح خود خامنه‌ای بوده؟
ج: از آنجا که خامنه‌ای تعیین کننده است، نمود عملکرد بن‌بست که به صورت به نعل و میخ زدن و دوگانه گویی ظاهر میشود، خودش است.
بنابراین اولین طرفی که در بن‌بست است خودش است. بن بست کل نظام حاصل بن‌بست خامنه‌آی به عنوان نخستین تصمیم‌گیرنده است.
بهرحال الان در رژیم دو جریان وجود دارد. یکی میگوید تصویب کنیم و دیگری میگوید نه.
امروز عراقچی گفت: اگر به این کنوانسیون‌ها نپیوندیم و وارد مبارزه جدی نشویم و توسط دشمنان‌مان متهم به حمایت از تروریسم شویم، تحریم‌های جدید بر ما وضع میشود.در شرایط خطیری که ایران قرار دارد و تحریم‌های آمریکا در حال برگشتن است، به دست خودمان تحریم‌های جدید را وضع نکنیم.
از آنطرف نقوی حسینی، سخنگوی کمیسیون امنیت و سیاست خارجی مجلس ارتجاع گفت: « چرا داریم خودمون رو در شرایطی قرار میدهیم که با اطلاعات شفاف و کامل در اختیار دشمن او بتوانه با ما مقابله بکنه و تمام اقدامات ما رو کنترل بکنه؟«
این دو وجه در یک نقطه به هم می رسند و تلاقی دارند. اون هم نقطه خود خامنه‌ای هست. علت بن بست خامنه ای هم همین است.
البته الان شرایط طوری‌ست که رژیم و خامنه‌ای باید بهرحال تعیین تکلیف کنند. چون تحولات در بیرون خودشان به سرعت در حال تعیین تکلیف است. بهرحال۴نوامبر یک واقعیت است. هر چه خامنه‌ای این تعیین تکلیف را عقب بیندازد، پیامدهایش برای رژیم بیشتر است.
این را هم خودش می‌فهمد. اما بن بست مستمر در حال عملکرد است.
کیهان امروز در یادداشت روز خودش، با اشاره به دعوای اف.آ.تی.اف به همین بن بست خامنه‌ای اشاره کرد و گفت: «در جایی که خامنه‌ای طرح برجام‌های ۲ و ۳ و … را مردود دانسته و درخصوص آنها هشدار داده‌اند در کمال تعجب برجام‌های بین‌المللی زنجیره‌ای دیگری، این بار بدون شماره در قالب کنوانسیون‌ها به امید سراب رفع تحریمها مطرح میشود».