استعفای همزمان دو وزیر کابینه روحانی، علتها و پیامدها
گزارش و گفتگو با رضا هفت برادران - استعفای همزمان دو وزیر کابینه روحانی، علتها و پیامدها
شب گذشته تلویزیون رژیم خبر پذیرش استعفای دو وزیر از جانب روحانی را اعلام کرد.
«رئیس جمهور استعفای وزیران راه و شهرسازی و صنعت و معدن و تجارت رو پذیرفت. آقای روحانی با پذیرش استعفای عباس آخوندی و محمد شریعتمداری به ترتیب محمد اسلامی را به سرپرستی وزارت راه و رضا رحمانی رو به سرپرستی وزارت صنعت و معدن و تجارت منصور کرد. همچنین قرار است فردا رئیس جمهور وزیران کار و اقتصاد رو که با سرپرست اداره می‌شن به مجلس معرفی کنه».
متعاقباً اسدالله عباسی، عضو هیئت رئیسه مجلس، امروز خبر داد که روحانی در نامه‌ای چهار وزیر پیشنهادی اقتصاد، صنعت، راه، و کار را برای اخذ رای اعتماد به مجلس معرفی کرده است.
به گزارش خبرگزاری دولتی ایرنا، روحانی در نامه‌ای به رئیس مجلس، محمد اسلامی را به عنوان وزیر پیشنهادی راه و شهرسازی، فرهاد دژپسند به عنوان وزیر پیشنهادی امور اقتصادی و دارایی، محمد شریعتمداری وزیر پیشنهادی تعاون، کار و رفاه اجتماعی و همچنین رضا رحمانی را به عنوان وزیر پیشنهادی صنعت، معدن و تجارت به مجلس ارتجاع معرفی کرده است.
به گزارش خبرگزاری ایسنا برخی از از اعضای مجلس هنگام معرفی گزینه‌های پیشنهادی دو وزارتخانه راه و کار، یعنی اسلامی و شریعتمداری با فریاد "دو دو" مخالفت خود را با وزرای پیشنهادی نشان دادند. اما هنگام قرائت گزینه‌های پیشنهادی دو وزارتخانه اقتصاد و صنعت و معدن گروهی از اعضای مجلس فریاد "چهار چهار" سر دادند و به این ترتیب رضایت خود را نشان دادند.
آخوندی در پنج سال گذشته سه بار توسط مجلس ارتجاع استیضاح شد، اما در نهایت با ترفندهای مختلف توانست از کمند مخالفان بگریزد. اما سرانجام گذشته ۲۸ مهر ماه با انتشار متن نامه‌ای که ۴۹ روز پیش خطاب به حسن روحانی نوشته به شایعات و حاشیه‌هایی که پیرامون استعفای او در رسانه‌های حکومتی منتشر شده بود پایان داد.
آخوندی در این نامه که دهم شهریور ماه نوشته شده فاش کرده است که طی سال گذشته او سه بار درخواست کناره‌گیری کرده، اما روحانی موافقت نکرده و او این بار از روحانی خواسته که این بار با تقاضای استعفای او حداکثر تا پایان مهر ماه موافقت کند. شماری از اعضای باند خامنه‌ای در مجلس پیش از این گفته بودند که اگر عباس آخوندی، استعفا ندهد، استیضاح او را در دستور کار قرار می‌دهند.
اما آخوندی در من استعفای خود وانمود کرده که به علت عدم هماهنگی با روحانی در مورد سیاستهایی که در وزارت راه دارد اقدام به استعفا کرده است. وی از جمله نوشته است: ««به نظر نمی‌رسد در ارتباط با روش بازآفرینی شهری مورد نظر جنابعالی بتوانم کار موثری انجام دهم. در ارتباط با سیاست دخالت حداکثری دولت در بازار و روش ساماندهی امور اقتصادی به لحاظ شرایط موجود کشور نیز امکان هماهنگی ندارم. براین اعتقاد هستم که سه اصل پایبندی به قانون، احترام به حقوق مالکیت و اقتصاد بازار رقابتی را در هیچ شرایطی نباید زیرپا گذاشت.».
جالب است که این موضوعات مورد اشاره آخوندی از جمله شعارها و تاکیدات روحانی در شعارها ووعده‌های انتخاباتیش بوده است.
آخوندی همچنین هفته گذشته، با نوشتن یادداشتی در کانال تلگرامی خود، به روند تصویب لوایح اف‌ای‌تی‌اف، اعتراض کرده بود. وی ورود هیئت نظارت بر اجرای سیاستهای کلی وابسته به مجمع تشخیص مصلحت نظام به روند تصویب این لوایح را «گام منفی» ارزیابی کرده و آن را «پدیده بی‌سابقه‌ای در فرایند قانونگذاری» توصیف کرده بود.
استعفای آخوندی بحثهایی را در هر دو باند رژیم دامن زده است. احمد خرم وزیر راه و شهرسازی در دولت خاتمی طی اظهاراتی که در روزنامة آرمان به چاپ رسیده بر چند نکته انگشت گذاشته از جمله بر فقدان استراتژی روشن در وزارت راه‌و‌شهرسازی‌طی40سال گذشته انگشت گذاشت و افزود: «در طول این چهل سال، افراد یا انگیزه نداشتند یا اراده نداشتند یا تهی از دانش بودند یا از کسانی که تهی از دانش بودند در پستهای مهم و حیاتی کشور استفاده کردند یا اینکه توان اجرای کارها وجود نداشت یا شرایط انجام کار وجود نداشت».
در مقابل کیهان خامنه‌ای در شمارة امروز خود عملکرد آخوندی در حوزه مسکن را «تقریبا هیچ» ارزیابی کرد و نوشت: « جدا از اینکه آخوندی باید پاسخگوی عملکرد «تقریبا هیچ» خود در بخش مسکن و حوزه‌های مربوط به وزارتخانه‌اش باشد، این سؤال به شدت اهمیت می‌یابد که چرا از دهم شهریور تا 28 مهر (روز گذشته) هیچ موضعی از سوی دولتمردان در رد یا تایید این استعفا گرفته نشده؟ آیا دولت به قدری منفعل شده که حتی بعد از 50 روز، توان تصمیم‌گیری درباره کابینه را نداشته است».
گفت و گوی سیاسی
همون طور که در این گزارش دیدیم، دو وزیر کابینة روحانی به طور همزمان اسعفا دادند و روحانی ضمن پذیرش استعفای اونها برای این دو وزارت خونه و دو وزارتخونه‌‌یی که چند ماه بود وزیر نداشت و با سرپرست اداره میشد، 4نفر رو به عنوان وزیران این ۴وزارتخونه امروز به مجلس معرفی کرد که یکی از اونها شریعتمداری وزیر مستعفی وزارت صمت (صنعت و معدن و تجارت) به عنوان وزیر کار است. در همین رابطه گفتگویی داریم با رضا هفت برادران.
س: آخوندی در متن استعفای خود به عدم هماهنگی اش با سیاستهای روحانی انگشت گذاشته، آیا علت استعفا همین است؟
ج: چه سیاستی؟ سیاستی درکار نبوده که سر اون اختلاف داشته باشن. احمد خرم وزیر راه آخوند خاتمی همین امروز درمورد داستان اختلاف روحانی و آخوندی گفته« ایران در بخش مسکن و شهرسازی، حمل و نقل، زیرساختها، ناوگان و تعمیر و نگهداری، استراتژی روشنی نداشته است». بعد هم تاکید کرده« در طول این چهل سال، افراد یا انگیزه نداشتند یا اراده نداشتند یا تهی از دانش بودند یا از کسانی که تهی از دانش بودند در پستهای مهم و حیاتی کشور استفاده کردند یا اینکه توان اجرای کارها وجود نداشت یا شرایط انجام کار وجود نداشت» . بنابراین بحث عدم هماهنگی منتفیه. یکی از روزنامه های حکومتی نوشته بود اگه واقعا اختلاف نظر بوده چرا وقتی مجلس سه دفعه آخوندی را استیضاح کرد هر سه دفعه با حداکثر زد و بند و باجهای پشت صحنه کاری کرد که ابقا بشه؟ ضمن اینکه آخوندی ۵سال در دولت روحانی وزیر بوده، آلان متوجه عدم هماهنگی شده؟ چطور تو این مدت با این ناهماهنگی کار کرده؟ از طرف روحانی هم اگه اختلاف بوده چرا سه بار قبلی که آخوندی استعفا داد از این فرصت استفاده نکرد؟ آنچه عملا در صحنه دیده می شه از یک طرف فشار قیام مردم ایرانه و مطالباتشون بخصوص در زمینه مسکن و تصادفات جاده یی و هوایی و ریلی که آخوندی یکی از رکوددارهای سوانح در حوزة مسولیتش هست. از طرف دیگه جنگ باندی و بحران درونی رژیمه، که در این نقطه خواسته اند با کمترین هزینه که آبروی هر دو طرف حفظ بشه به ماجرا فیصله بدن. چرا که اگه استیضاح آخوندی در مجلس مطرح میشد جدا از اینکه رد یا قبول بشه افتضاحات این وزارتخانه یک بار دیگه روی دایره می ریخت و این برای رژیم که در وضعیت شکنندیی قرار داره قابل تحمل نبود بخصوص که این فاش گویی ها سوخت آتش قیام می شد. از طرف دیگه هم همانطور که عسکراولادی به روحانی گفته برای ایجاد امید و جلب اعتماد مردم هم که شده «کابینه را شخمی بزن» و نیروهای جدید بیار.
س: پس چرا روحانی شریعتمداری وزیر مستعفی صمت رو که او هم در معرض استیضاح بود، جابجا کرد و به عنوان وزیر کار معرفی کرده؟
ج: بعضی از مهره ها و رسانه های رژیم قحط الرجال را مطرح کردند. مثلا رسالت به نقل از کنعانی مقدم نوشته تمام پست های حکومتی در این ۴۰سال بین ۴۰۰نفر دست به دست می شود. در حالی که اگر واقعا علت استعفا یا برکناری افتضاحات و رو شدن پروندههای اختلاسهای نجومی در جریان رانتهای ارزی و واردات خودروهای لوکس و اختصاص ارز دولتی به واردات موبایل و دهها فقره از این نوع غارتگریها در این وزارت خانه بود و در همة آنها هم متهم اصلی همین شریعتمداری بود قاعدتا نمی بایستی دوباره به عنوان وزیر معرفی می شد. پس معلوم می شود علت تغییر دزدی و فساد اینها نیست بلکه صرفا خواسته ان او راهم مثل اخوندی از استیضاح در ببرند. تا آن افتضاحات در دعوای در مجلس علنی نشود. ضمن آنکه هیچ یک از این ۴۰۰نفر مبرا از فساد و اختلاس نیستند و نمی توانند باشند.
س: آخوندی در متن استعفای خودش همچنین گفته که پیش از این ۳بار استعفا کرده و روحانی اون رو قبول نکرده، علت این که روحانی با استعفای او موافقت نمی‌کرد، چیه؟ و چرا استعفای اخیر رو هم با 49روز تأخیر اعلام شده؟
ج: روحانی در تمام این ماهها که فشار زیادی برای تغییر وزرای اقتصادی روش بود در برابراین فشارها ایستادگی کرد و حاضر نشد هیچ یک از انها را برکنار کند. نظر خامنه ای هم البته همین بود. خامنه ای در یکی از صحبتهای اخیرش اشاره کرده بود جابجایی ها درست نیست و اینها به کار خودشون ادامه بدن. که این ایستادگی روحانی در برابر باندهای متخاصم از این واقعیت ناشی می شود که هم روحانی هم خامنه ای به خوبی میدانند که رژیم تا چه اندازه شکننده و بی ثبات است و برکناری یک وزیر می تواند تعادل ناپایدار آنرا بهم بزند. بخصوص تعویض وزیرانی که در معرض خشم و اعتراضات مردم قراردارند مثل همین وزارت مسکن وشهرسازی و راه و وزارت صنعت معدن و تجارت، می تواند عقب نشینی از جانب رژیم تلقی شده و انگیزه قیام کنندگان را مضاعف کند. بنابراین هم روحانی هم خامنه ای تلاش می کردند تعادل موجود بهم نخوره. اما به رغم این الان که این ۴وزیر این وزارتخانه ها برکنار شده یا استعفا کرده اند نشان دهنده این است که واقعیتها چه ناشی از بحرانهای اجتماعی باشد و چه ناشی از جنگ قدرت باندها تا چه اندازه نیرومند بوده و این تغییرات را به رژیم تحمیل کرده است.
س: این تغییرات الان ناگزیر به رژیم تحمیل شده چه نتایجی و یپامدهایی دارد؟
ج: بی تردید شاهد اوج گیری یک دور دیگر از جنگ و جدال باندی در مورد رد یا قبول این ۴وزیر در مجلس ارتجاع خواهیم بود. و در جریان این جنگ و جدال بسا افتضاحاتی که از این وزارتخانه ها رو خواهد شد. این موضوع بحران درونی رژیم را بیش از پیش تشدید خواهد کرد. و رو شدن این افتضاحات همان چیزی را که رژیم از آن می ترسید یعنی سوخت رسانی به آتش قیام بر سرش خواهد آورد. بخصوص که در شرایط موجود که اوجگیری بحرانهای همه جانبه رژیم است عوض شدن وزرای ۴وزارت خانه باعث آشفتگی بیشتر در این وزارتخانه های حساس و در کل رژیم خواهد شد.