اینستکس INSTEX کابوس جایگزین کابوس دیگر
اینستکس INSTEX کابوس جایگزین کابوس دیگر
گزارش و گفتگو با علیرضا معدنچی
موضوع بحث و گفتگوی امروز ، سازوکار جدید اروپا با عنوان اینستکس (ابزار پشتیبان مبادلات تجاری) است که رژیم بیش از ۸ماه بی‌تابانه منتظر آن بود، اما اکنون که رونمایی و اعلام شده، نقداً به جنگ و جدال درونی رژیم دامن زده است. باند روحانی و سایر باندهای همسو با او می‌گویند فعلاً باید صبر کنیم و ببینیم تا از این سازوکار چه چیزی عایدمان میکند، اما باند خامنه‌ای و بخصوص دلواپسان، بی‌شکاف این سازوکار را با عباراتی نظیر مشت اروپا باز شد، جفت پوچ، مکمل تحریمهای آمریکا و غیره نفی می‌کنند. بخصوص آن که اروپا این سازوکار را مشروط به پذیرش FATF از جانب رژیم کرده‌اند. گزارشی در این باره:
علی لاریجانی رئیس مجلس ارتجاع که در سیاست خارجی و در رابطه با اروپا و آمریکا متحد روحانی محسوب می‌شود، دربارة سازوکار جدید اروپا صبر و ارزیابی را پیشنهاد کرد. وی با بیان اینکه اینستکس میدان سنجش عیار اروپایی ها در مسائل بین المللی است ، گفت: «این مؤسسات نتیجه کاری بود که خود اروپاییها برای خودشان انجام دادند، یعنی کشورهای اروپایی در مصافی که با آمریکایی ها داشتند منزلت و وزن خودشان را، در عرصه های بین المللی نشان دادند. وی ادامه داد: ما هم باید آن را بررسی کنیم تا ببینیم در مسیر عمل چقدر موفق خواهد شد. فعلاً درباره آن نه خیلی می توان منفی صحبت کرد و نمی توان خیلی مثبت گفت ؛ بلکه باید در مقام عمل آن را ارزیابی کرد».
فلاحت‌پیشه رییس کمیسیون امنیت و سیاست خارجی مجلس ارتجاع طی اظهاراتی که در روزنامة جهان صنعت امروز به چاپ رسیده، با بیان اینکه «اثر سازوکار مالی جدید بیشتر سیاسی است» گفت: «اینستکس بسیاری از نیازهای ایران را رفع نمی‌کند، لذا عمدتاً اثر سیاسی دارد که بیشتر از اثر اقتصادی آن است. در ایران هم به دلیل اثرات سیاسی سازوکار مالی از آن استقبال شد.
وی سپس به طور متناقضی اضافه کرد: «اروپاییها برای آنکه اینستکس را توجیه سیاسی کنند آن را فقط به گذشته ربط داده‌اند حال اینکه این موضوع با آینده هم ارتباط دارد. اینکه FATF و مسائل دیگری را با اینستکس مرتبط کنند درست نیست. اروپاییها هنوز در برجام گام عملی برنداشته‌اند، بنابراین نباید انتظار داشته باشند که ایران درباره FATF به خاطر اروپا گام بردارد».
تلویزیون رژیم رژیم (۱۳بهمن) در همین رابطه به یک پرسش و پاسخ در جلسة استماع کمیتة تروریسم کنگره با مارشال بیلینگسلی دستیار بخش تامین مالی تروریسم وزارت خزانه‌داری آمریکا اشاره میکند که در آن بیلینگسلی می گوید:
یکی از راه های ادامه فشار بر رژیم ایران، این است که چارچوبی قانونی برای بازخواست ایران ایجاد کنیم تا آنها را به توقف حمایت مالی از تروریسم مجبور کنیم.
ما باید مصرانه از آن ها بخواهیم چنین سیستم قانونی را برای مقابله با پولشویی برقرار کنند تا در این صورت تدابیری علیه بخش های مالی ایران وضع شود». گوینده: البته باید در کنار این قرائن و شواهد قابل تأمل، به اقدام دیر هنگام اروپایی ها در اعلام ثبت NSTEXT یا همان شرکت مربوط به ایجاد ساز و کار مالی ویژه با ایران، با نگاه شک و تردید نگریست».
دلواپسان فراتر از شک و تردید، سازوکار جدید( INSTEXT) را یک دام و یک ابزار جدید علیه نظام تلقی می‌کنند؛ مهدی محمدی از مهرههای این باند و عضو سابق تیم مذاکرات هسته‌یی در گفتگویی که در روزنامه رسالت ارگان باند مؤتلفه با عنوان «تکرار تقریباً هیچ» به چاپ رسیده می‌گوید: «اروپاییها آغاز به کار آن را مشروط به شروطی مانند مذاکرات منطقه ای و موشکی و تکمیل برنامه اقدام FATF خواهند کرد. بنابراین این مکانیسم می تواند خود ابزاری برای باج گیری جدید از ایران باشد».
محمدی می‌افزاید: «از چند جنبه این سازوکار جدید نه تنها تحریم های امریکا را تضعیف نمی کند بلکه مکمل آن هم هست. اولا اصلی ترین هدف آمریکا گرفتن اختیار پول های ایران از ایران و به دست گرفتن مدیریت پول‌های ایران است و instex کمک موثری به این موضوع می کند».
یاسر جبرائیلی، یکی دیگر از مهرههای دلواپسان نیز در گفتگو با رسالت می‌گوید: «پیش بینی می کنم دور جدیدی از فشار بر ایران از طرف اروپایی ها برای اجرای استانداردهای FATF و برای محدود کردن برنامه موشکی ایران شروع شود، یعنی همان مسئله ای که آمریکا به دنبالش بود بنابراین باید بدانیم که سیاست اروپایی ها از آمریکا جدا نیست.
جبراییلی در قسمت دیگری از اظهارات خود سامانة INSTEXT)) را «یک وجه دیگر از قوانین مسدودساز هستند. آن قوانین برای محافظت از شرکت های اروپایی در حوزه اقلام غیرتحریمی بود، این سامانه مربوط به مبادلات مالی اقلام غیرتحریمی است. در واقع اروپا هم در قوانین مسدودساز و هم در INSTEX منافع خودش را دنبال کرده است. خلاصه این است که اروپا برخلاف وعده‌هایی که داده بود و برخلاف تبلیغات جریان لیبرال در ایران، قصد مقابله با تحریمهای آمریکا را ندارد».
کیهان خامنه‌ای (۱۴بهمن) نیز در مقاله‌یی با عنوان: «اینستکس» تکرار آرزوی ترامپ است؛ می‌نویسد: «تکرار آرزوی ترامپ از زبان اروپایی‌هاست. این کانال مالی هیچ ارتباطی با تعهدات برجامی اروپا نداشته و صرفاً سیاست مبادله پول نفت دیگر کشورها با غذا و دارو است! برهمین اساس این کانال مالی دون شأن ملت ایران است و مجمع تشخیص باید با قاطعیت، لوایح خسارت‌بار مرتبط با FATF را رد کند».
وطن امروز روزنامة دیگر دلواپسان وابسته به باند خامنه‌ای، طی مقاله‌یی با عنوان «نگرانی‌‌های حیاتی درباره Instex» اظهارات ظریف در مورد آمادگی رژیم برای تعامل سازنده با اروپا» در واکنش به اعلام اینستکس را مورد سؤال قرار داده و نوشته است: «این جمله باید راززدایی شود و آقای ظریف خیلی روشن باید متعهد شود منظور از این تعامل سازنده هیچ نوعی از مذاکرات منطقه‌ای- از جمله آنچه چند ماه قبل درباره یمن انجام شد- نیست».
با این گزارشی که دیدیم سازوکار جدید اروپا یا اینستکس INSTEX)) در محتاطانه‌ترین و خوش‌بینانه‌ترین ارزیابیها هم چیزی نیست که رژیم انتظار داشت و به آن امید بسته بود. و همین موضوع، جنگ و جدال دو باند را بیش از پیش تشدید کرده است. سؤالاتی در این رابطه مطرح می‌شود که همة‌آنها را در این سؤال می‌توان خلاصه کرد که چرا این سازوکار چنین پیامدهایی در رژیم داشته؟ در گفتگوی امروز با علیرضا معدنچی می‌خواهیم به همین سؤال جواب بدیم.
ج: فکر می‌کنم جواب این سؤال را از حرفهای عناصر و مهرههای دو باند که در این مورد صحبت کرده‌اند، می‌شود به دست آورد. هر چند باند روحانی و دست اندرکاران وزارت خارجه و مذاکرات برجام که بخصوص به ملاحظة باند رقیب و سرکوفتهایش از آن استقبال کرده‌اند. مثلاً صالحی آن را امیدوار کننده توصیف کرد یا لاریجانی می‌گوید این محک سنجش اروپاست که معنی‌اش این است که باید صبر کنیم و ببینیم چه می‌شود هنور زود است که درباره آن قضاوت کنیم، اما همین باند هم کتمان نمی‌کنند که این سازوکار چیزی نیست که آنها انتظار داشتند و می‌خواستند.
اما باند رقیب یکسره آن را رد می‌کنند و آن را ادامة برجام و تحقیرکننده و اسارت‌بار می‌دانند. علاوه بر آنچه در این گزارش آمده بود، همین امروز هم در مجلس ارتجاع یکی از اعضای مجلس با اشاره به سازوکار جدید گفت: «در همین آغاز کار نگرانی های بسیار مهمی وجود دارد که اگر به آنها پرداخته نشود این مکانیسم نه تنها کمکی به سبک کردن فشارناشی از تحریم های آمر یکا نخواهد کرد بلکه به سرعت به مکمل تحر یم های آمر یکا تبدیل شده و همان اهداف آمر یکا را از مسیر د یگری تأمین میکند.
باند خامنه‌ای کلا مضمون این سازوکار را همسو با آمریکا و تحریمهای آمریکا ارزیابی می‌کنند. و باند روحانی هم اظهار امیدواری می‌کنند که از طریق مذاکره و تعامل بتوانند به چیزهای بیشتری در چارچوب این سازوکار دست پیدا کنند. یا روزنامة آرمان در سرمقالة امروز خود به قلم فریدون مجلسی ضمن آن که اینستکس را از لحاظ اقتصادی و مالی مفید و مؤثر به لحاظ سیاسی هم زمینه ساز ارتباط قویتر با اروپاییها می‌داند اشکال اصلی را ناشی از خود رژیم و مشخصاً دلواپسان می‌داند و می‌نویسد: « گر قرار است که با کشورهای جهان ارتباط داشته باشیم باید حقوق بین‌الملل و روابط بین‌المللی را در قبال کشورهای دیگر رعایت کنیم.
در شرایط حساس کنونی برخی اظهارات از سوی برخی افراد یا تریبون‌ها بر علیه دولت و سیاست‌هایش نیز می‌تواند شرایط را بسیار بد‌تر از این کند«.
ج: واقعیت را بیشتر از ارزیابیها و تحلیلهای ناظران خارجی و بیرون از رژیم می‌توان به دست آورد. واقعیت این است که مضمون این سازوکار نفت در برابر غدا است و اصلا دردی از رژیم دوا نمی کند. در آن شرکتهای بزرگ وارد نمی‌شوند و تنها شرکتهای کوچک که با امریکا مراودات اقتصادی ندارند می‌توانند وارد شوند.
کیهان در شمارة امروز خود نوشته است: «یک دیپلمات ارشد لهستانی درباره ساز و کار مالی ویژه اتحادیه اروپا با ایران گفت: به اعتقاد من، این اقدام نوعی ژست نمادین برای حفظ چهره اتحادیه اروپا بوده اما در واقع هیچ اهمیتی ندارد». کارشناسان تأثیر این ساز و کار بر تحریمها را بسیار محدود و کم می‌دانند.
یک منبع دیپلماتیک اروپایی به خبرنگار مهرگفت: در ابتدا که بحث کانال مالی اروپا با ایران مطرح شد آمریکا فشار زیادی به کشورهای اروپایی آورد. با خروج امریکا از برجام شاهد بودیم که شرکتهای اروپایی از ترس تحریمهای امریکا از ایران خارج شدند و حاضر به ادامه همکاری با ایران نیستند. این برای اروپایی ها درسی شد که نمی توانند بر شرکتهای خود نفوذ داشته باشند!
«ریچارد نفیو» عضو تیم هسته ای آمریکا و طراح آمریکایی تحریمهای ایران نیز در گفتگو با خبرنگار مهر از اینکه این کانال بتواند نیازهای ایران را مرتفع کند ابراز تردید کرده بود: « اگر[کانال] تنها محدود به تجارت های بشردوستانه باشد، بله من فکر می کنم این کانال موثر و کارآمد باشد. شکستن مرزها در زمینه تجارت های بشردوستانه به خودی خود مفید است و شدیدا نیاز به وجود یک سرویس مالی در این زمینه حس می شود.
ج: بله بحث همین است. تصمیم گیری برای رژیم و مشخصاُ خامنه‌ای بسیار سخت است و شاید بستگی به نتیجه زورآزمایی بین دو باند دارد. در حالی که هیچ نشانه‌ای از حل و فصل این مسأله به یک سمت نیست و خود خامنه‌ای هم ساکت است و در نتیجه می‌بینیم که آنچه وجود دارد بن‌بست است و این همان بی‌تصمیمی است که بسیاری از مهرههای رژیم هم به آن اذعان می‌کنند.
سایت بهار تحت عنوان الزامات اجرای موفق اینستکس: می‌نویسد: اف.ای.تی.اف: لوایح مرتبط با توصیه‌های گروه اقدام مالی یکی از مقدماتی است که اجرای این سازوکار را می‌تواند موفقیت‌آمیز کند. مسئولان اتحادیه اروپا و دیگر کشورها بارها به صراحت اعلام کرده‌اند که زمانی امکان ارتباط اقتصادی با ایران فراهم می‌شود که اولاً ایران دوباره وارد لیست سیاه FATF نشود و ثانیا لوایح مرتبط با آن به تصویب برسد. برخی مدعی هستند که این مسائل ارتباطی به توافق هسته‌ای ندارد و «زیاده‌خواهی» اروپا است. واقعیت اما این است که مسئله «زیاده‌خواهی» نیست و چنین موضوعی مستقیماً به اجرای موفقیت‌آمیز سازوکار ویژه مالی مرتبط است.
. عدم پذیرش FATF: احتمال بازگشت ایران به لیست سیاه گروه اقدام مالی یکی دیگر از مخاطراتی است که می‌تواند سبب از کار افتادن اینستکس و یا حداقل تاخیر در اجرایی شدن کامل آن شود. عدم تسریع در فرآیند بررسی و تصویب لوایح FATF از جمله مواردی است که می‌تواند سبب بازگشت دوباره به لیست سیاه و به تبع آن ناکارآمد شدن سازوکار ویژه مالی باشد.
این مسأله تا انجا جدی است که یکی از آخوندهای خبرگان به نام هاشم زادة هریسی هم هشدار میدهد که اگر از بالا شروع نشود خدایی ناکرده تغییر از پایین به بالا آغاز می‌شود و همه را در خود مانند سیلی از میان می‌برد. ما دائماً می‌گوئیم دشمن فلان حرکت را انجام داد این گونه صحبت‌ها تنها دشمن را بزرگ کرده و کشور را تحقیر و کوچک. شاهد هستید که یک آشوبی هم به راه می‌افتد مطرح می‌شود که دشمن این آشوب را بپا کرد. دشمن می‌آید مملکت و خانه ما را به هم می‌زند، درمانده می‌شویم می‌گوئیم دشمن کرد، نه والا اینگونه نیست. دشمن آن قدری قدرت ندارد که هر کاری انجام دهد. دشمن از خود ما و نارضایتی‌هایی که در کشور ایجاد می‌شود استفاده میکند.
تاسیس کانال ویژه مالی ایران و اروپا
بالا گرفتن جنگ باندها بر سر لوایح پالرمو وCFT
گزارش و گفتگو با علیرضا معدنچی
موضوع بحث و گفتگوی امروز ، سازوکار جدید اروپا با عنوان اینستکس (ابزار پشتیبان مبادلات تجاری) است که رژیم بیش از ۸ماه بی‌تابانه منتظر آن بود، اما اکنون که رونمایی و اعلام شده، نقداً به جنگ و جدال درونی رژیم دامن زده است. باند روحانی و سایر باندهای همسو با او می‌گویند فعلاً باید صبر کنیم و ببینیم تا از این سازوکار چه چیزی عایدمان میکند، اما باند خامنه‌ای و بخصوص دلواپسان، بی‌شکاف این سازوکار را با عباراتی نظیر مشت اروپا باز شد، جفت پوچ، مکمل تحریمهای آمریکا و غیره نفی می‌کنند. بخصوص آن که اروپا این سازوکار را مشروط به پذیرش FATF از جانب رژیم کرده‌اند. گزارشی در این باره:
خبر و نظر
علی لاریجانی رئیس مجلس ارتجاع که در سیاست خارجی و در رابطه با اروپا و آمریکا متحد روحانی محسوب می‌شود، دربارة سازوکار جدید اروپا صبر و ارزیابی را پیشنهاد کرد. وی با بیان اینکه اینستکس میدان سنجش عیار اروپایی ها در مسائل بین المللی است ، گفت: «این مؤسسات نتیجه کاری بود که خود اروپاییها برای خودشان انجام دادند، یعنی کشورهای اروپایی در مصافی که با آمریکایی ها داشتند منزلت و وزن خودشان را، در عرصه های بین المللی نشان دادند. وی ادامه داد: ما هم باید آن را بررسی کنیم تا ببینیم در مسیر عمل چقدر موفق خواهد شد. فعلاً درباره آن نه خیلی می توان منفی صحبت کرد و نمی توان خیلی مثبت گفت ؛ بلکه باید در مقام عمل آن را ارزیابی کرد».
فلاحت‌پیشه رییس کمیسیون امنیت و سیاست خارجی مجلس ارتجاع طی اظهاراتی که در روزنامة جهان صنعت امروز به چاپ رسیده، با بیان اینکه «اثر سازوکار مالی جدید بیشتر سیاسی است» گفت: «اینستکس بسیاری از نیازهای ایران را رفع نمی‌کند، لذا عمدتاً اثر سیاسی دارد که بیشتر از اثر اقتصادی آن است. در ایران هم به دلیل اثرات سیاسی سازوکار مالی از آن استقبال شد.
وی سپس به طور متناقضی اضافه کرد: «اروپاییها برای آنکه اینستکس را توجیه سیاسی کنند آن را فقط به گذشته ربط داده‌اند حال اینکه این موضوع با آینده هم ارتباط دارد. اینکه FATF و مسائل دیگری را با اینستکس مرتبط کنند درست نیست. اروپاییها هنوز در برجام گام عملی برنداشته‌اند، بنابراین نباید انتظار داشته باشند که ایران درباره FATF به خاطر اروپا گام بردارد».
تلویزیون رژیم رژیم (۱۳بهمن) در همین رابطه به یک پرسش و پاسخ در جلسة استماع کمیتة تروریسم کنگره با مارشال بیلینگسلی دستیار بخش تامین مالی تروریسم وزارت خزانه‌داری آمریکا اشاره میکند که در آن بیلینگسلی می گوید:
یکی از راه های ادامه فشار بر رژیم ایران، این است که چارچوبی قانونی برای بازخواست ایران ایجاد کنیم تا آنها را به توقف حمایت مالی از تروریسم مجبور کنیم.
ما باید مصرانه از آن ها بخواهیم چنین سیستم قانونی را برای مقابله با پولشویی برقرار کنند تا در این صورت تدابیری علیه بخش های مالی ایران وضع شود». گوینده: البته باید در کنار این قرائن و شواهد قابل تأمل، به اقدام دیر هنگام اروپایی ها در اعلام ثبت NSTEXT یا همان شرکت مربوط به ایجاد ساز و کار مالی ویژه با ایران، با نگاه شک و تردید نگریست».
دلواپسان فراتر از شک و تردید، سازوکار جدید( INSTEXT) را یک دام و یک ابزار جدید علیه نظام تلقی می‌کنند؛ مهدی محمدی از مهرههای این باند و عضو سابق تیم مذاکرات هسته‌یی در گفتگویی که در روزنامه رسالت ارگان باند مؤتلفه با عنوان «تکرار تقریباً هیچ» به چاپ رسیده می‌گوید: «اروپاییها آغاز به کار آن را مشروط به شروطی مانند مذاکرات منطقه ای و موشکی و تکمیل برنامه اقدام FATF خواهند کرد. بنابراین این مکانیسم می تواند خود ابزاری برای باج گیری جدید از ایران باشد».
محمدی می‌افزاید: «از چند جنبه این سازوکار جدید نه تنها تحریم های امریکا را تضعیف نمی کند بلکه مکمل آن هم هست. اولا اصلی ترین هدف آمریکا گرفتن اختیار پول های ایران از ایران و به دست گرفتن مدیریت پول‌های ایران است و instex کمک موثری به این موضوع می کند».
یاسر جبرائیلی، یکی دیگر از مهرههای دلواپسان نیز در گفتگو با رسالت می‌گوید: «پیش بینی می کنم دور جدیدی از فشار بر ایران از طرف اروپایی ها برای اجرای استانداردهای FATF و برای محدود کردن برنامه موشکی ایران شروع شود، یعنی همان مسئله ای که آمریکا به دنبالش بود بنابراین باید بدانیم که سیاست اروپایی ها از آمریکا جدا نیست.
جبراییلی در قسمت دیگری از اظهارات خود سامانة INSTEXT)) را «یک وجه دیگر از قوانین مسدودساز هستند. آن قوانین برای محافظت از شرکت های اروپایی در حوزه اقلام غیرتحریمی بود، این سامانه مربوط به مبادلات مالی اقلام غیرتحریمی است. در واقع اروپا هم در قوانین مسدودساز و هم در INSTEX منافع خودش را دنبال کرده است. خلاصه این است که اروپا برخلاف وعده‌هایی که داده بود و برخلاف تبلیغات جریان لیبرال در ایران، قصد مقابله با تحریمهای آمریکا را ندارد».
کیهان خامنه‌ای (۱۴بهمن) نیز در مقاله‌یی با عنوان: «اینستکس» تکرار آرزوی ترامپ است؛ می‌نویسد: «تکرار آرزوی ترامپ از زبان اروپایی‌هاست. این کانال مالی هیچ ارتباطی با تعهدات برجامی اروپا نداشته و صرفاً سیاست مبادله پول نفت دیگر کشورها با غذا و دارو است! برهمین اساس این کانال مالی دون شأن ملت ایران است و مجمع تشخیص باید با قاطعیت، لوایح خسارت‌بار مرتبط با FATF را رد کند».
وطن امروز روزنامة دیگر دلواپسان وابسته به باند خامنه‌ای، طی مقاله‌یی با عنوان «نگرانی‌‌های حیاتی درباره Instex» اظهارات ظریف در مورد آمادگی رژیم برای تعامل سازنده با اروپا» در واکنش به اعلام اینستکس را مورد سؤال قرار داده و نوشته است: «این جمله باید راززدایی شود و آقای ظریف خیلی روشن باید متعهد شود منظور از این تعامل سازنده هیچ نوعی از مذاکرات منطقه‌ای- از جمله آنچه چند ماه قبل درباره یمن انجام شد- نیست».
گفتگوی سیاسی
با این گزارشی که دیدیم سازوکار جدید اروپا یا اینستکس INSTEX)) در محتاطانه‌ترین و خوش‌بینانه‌ترین ارزیابیها هم چیزی نیست که رژیم انتظار داشت و به آن امید بسته بود. و همین موضوع، جنگ و جدال دو باند را بیش از پیش تشدید کرده است. سؤالاتی در این رابطه مطرح می‌شود که همة‌آنها را در این سؤال می‌توان خلاصه کرد که چرا این سازوکار چنین پیامدهایی در رژیم داشته؟ در گفتگوی امروز با علیرضا معدنچی می‌خواهیم به همین سؤال جواب بدیم.
س: ۳روز بعد از اعلام ساز و کار جدید اروپا برای تجارت با رژیم داشته؟ آیا تأثیر امیدبخش و راهگشا داشته یا نه؟
ج: فکر می‌کنم جواب این سؤال را از حرفهای عناصر و مهرههای دو باند که در این مورد صحبت کرده‌اند، می‌شود به دست آورد. هر چند باند روحانی و دست اندرکاران وزارت خارجه و مذاکرات برجام که بخصوص به ملاحظة باند رقیب و سرکوفتهایش از آن استقبال کرده‌اند. مثلاً صالحی آن را امیدوار کننده توصیف کرد یا لاریجانی می‌گوید این محک سنجش اروپاست که معنی‌اش این است که باید صبر کنیم و ببینیم چه می‌شود هنور زود است که درباره آن قضاوت کنیم، اما همین باند هم کتمان نمی‌کنند که این سازوکار چیزی نیست که آنها انتظار داشتند و می‌خواستند.
اما باند رقیب یکسره آن را رد می‌کنند و آن را ادامة برجام و تحقیرکننده و اسارت‌بار می‌دانند. علاوه بر آنچه در این گزارش آمده بود، همین امروز هم در مجلس ارتجاع یکی از اعضای مجلس با اشاره به سازوکار جدید گفت: «در همین آغاز کار نگرانی های بسیار مهمی وجود دارد که اگر به آنها پرداخته نشود این مکانیسم نه تنها کمکی به سبک کردن فشارناشی از تحریم های آمر یکا نخواهد کرد بلکه به سرعت به مکمل تحر یم های آمر یکا تبدیل شده و همان اهداف آمر یکا را از مسیر د یگری تأمین میکند.
باند خامنه‌ای کلا مضمون این سازوکار را همسو با آمریکا و تحریمهای آمریکا ارزیابی می‌کنند. و باند روحانی هم اظهار امیدواری می‌کنند که از طریق مذاکره و تعامل بتوانند به چیزهای بیشتری در چارچوب این سازوکار دست پیدا کنند. یا روزنامة آرمان در سرمقالة امروز خود به قلم فریدون مجلسی ضمن آن که اینستکس را از لحاظ اقتصادی و مالی مفید و مؤثر به لحاظ سیاسی هم زمینه ساز ارتباط قویتر با اروپاییها می‌داند اشکال اصلی را ناشی از خود رژیم و مشخصاً دلواپسان می‌داند و می‌نویسد: « گر قرار است که با کشورهای جهان ارتباط داشته باشیم باید حقوق بین‌الملل و روابط بین‌المللی را در قبال کشورهای دیگر رعایت کنیم.
در شرایط حساس کنونی برخی اظهارات از سوی برخی افراد یا تریبون‌ها بر علیه دولت و سیاست‌هایش نیز می‌تواند شرایط را بسیار بد‌تر از این کند«.
س: اما واقعیت چیه؟ چون در جنگ و جدال باندی واقعیت معمولاً روشن نمی‌شه و پنهان می‌ماند.
ج: واقعیت را بیشتر از ارزیابیها و تحلیلهای ناظران خارجی و بیرون از رژیم می‌توان به دست آورد. واقعیت این است که مضمون این سازوکار نفت در برابر غدا است و اصلا دردی از رژیم دوا نمی کند. در آن شرکتهای بزرگ وارد نمی‌شوند و تنها شرکتهای کوچک که با امریکا مراودات اقتصادی ندارند می‌توانند وارد شوند.
کیهان در شمارة امروز خود نوشته است: «یک دیپلمات ارشد لهستانی درباره ساز و کار مالی ویژه اتحادیه اروپا با ایران گفت: به اعتقاد من، این اقدام نوعی ژست نمادین برای حفظ چهره اتحادیه اروپا بوده اما در واقع هیچ اهمیتی ندارد». کارشناسان تأثیر این ساز و کار بر تحریمها را بسیار محدود و کم می‌دانند.
یک منبع دیپلماتیک اروپایی به خبرنگار مهرگفت: در ابتدا که بحث کانال مالی اروپا با ایران مطرح شد آمریکا فشار زیادی به کشورهای اروپایی آورد. با خروج امریکا از برجام شاهد بودیم که شرکتهای اروپایی از ترس تحریمهای امریکا از ایران خارج شدند و حاضر به ادامه همکاری با ایران نیستند. این برای اروپایی ها درسی شد که نمی توانند بر شرکتهای خود نفوذ داشته باشند!
«ریچارد نفیو» عضو تیم هسته ای آمریکا و طراح آمریکایی تحریمهای ایران نیز در گفتگو با خبرنگار مهر از اینکه این کانال بتواند نیازهای ایران را مرتفع کند ابراز تردید کرده بود: « اگر[کانال] تنها محدود به تجارت های بشردوستانه باشد، بله من فکر می کنم این کانال موثر و کارآمد باشد. شکستن مرزها در زمینه تجارت های بشردوستانه به خودی خود مفید است و شدیدا نیاز به وجود یک سرویس مالی در این زمینه حس می شود.
س: وزرای سه کشور بزرگ اروپایی در اولین بیانیه رسمی که دادند و این سازوکار جدیی را اعلام کردند در آنجا شرط کردند که رژیم همة عناصر برنامة اقدامات FATF را اجرا کند، از آنجا که هنوز رژیم با FATF تعیین تکلیف نکرده و به ضرب‌الاجلی هم که کنوانسیون FATF تعیین کرده دو هفته بیشتر نمانده؛ مسأله چه صورتی پیدا میکند؟
ج: بله بحث همین است. تصمیم گیری برای رژیم و مشخصاُ خامنه‌ای بسیار سخت است و شاید بستگی به نتیجه زورآزمایی بین دو باند دارد. در حالی که هیچ نشانه‌ای از حل و فصل این مسأله به یک سمت نیست و خود خامنه‌ای هم ساکت است و در نتیجه می‌بینیم که آنچه وجود دارد بن‌بست است و این همان بی‌تصمیمی است که بسیاری از مهرههای رژیم هم به آن اذعان می‌کنند.
سایت بهار تحت عنوان الزامات اجرای موفق اینستکس: می‌نویسد: اف.ای.تی.اف: لوایح مرتبط با توصیه‌های گروه اقدام مالی یکی از مقدماتی است که اجرای این سازوکار را می‌تواند موفقیت‌آمیز کند. مسئولان اتحادیه اروپا و دیگر کشورها بارها به صراحت اعلام کرده‌اند که زمانی امکان ارتباط اقتصادی با ایران فراهم می‌شود که اولاً ایران دوباره وارد لیست سیاه FATF نشود و ثانیا لوایح مرتبط با آن به تصویب برسد. برخی مدعی هستند که این مسائل ارتباطی به توافق هسته‌ای ندارد و «زیاده‌خواهی» اروپا است. واقعیت اما این است که مسئله «زیاده‌خواهی» نیست و چنین موضوعی مستقیماً به اجرای موفقیت‌آمیز سازوکار ویژه مالی مرتبط است.
. عدم پذیرش FATF: احتمال بازگشت ایران به لیست سیاه گروه اقدام مالی یکی دیگر از مخاطراتی است که می‌تواند سبب از کار افتادن اینستکس و یا حداقل تاخیر در اجرایی شدن کامل آن شود. عدم تسریع در فرآیند بررسی و تصویب لوایح FATF از جمله مواردی است که می‌تواند سبب بازگشت دوباره به لیست سیاه و به تبع آن ناکارآمد شدن سازوکار ویژه مالی باشد.
این مسأله تا انجا جدی است که یکی از آخوندهای خبرگان به نام هاشم زادة هریسی هم هشدار میدهد که اگر از بالا شروع نشود خدایی ناکرده تغییر از پایین به بالا آغاز می‌شود و همه را در خود مانند سیلی از میان می‌برد. ما دائماً می‌گوئیم دشمن فلان حرکت را انجام داد این گونه صحبت‌ها تنها دشمن را بزرگ کرده و کشور را تحقیر و کوچک. شاهد هستید که یک آشوبی هم به راه می‌افتد مطرح می‌شود که دشمن این آشوب را بپا کرد. دشمن می‌آید مملکت و خانه ما را به هم می‌زند، درمانده می‌شویم می‌گوئیم دشمن کرد، نه والا اینگونه نیست. دشمن آن قدری قدرت ندارد که هر کاری انجام دهد. دشمن از خود ما و نارضایتی‌هایی که در کشور ایجاد می‌شود استفاده میکند.
تاسیس کانال ویژه مالی ایران و اروپا
بالا گرفتن جنگ باندها بر سر لوایح پالرمو وCFT