قیام ایران - افزایش فرار مغزها و علل آن
فرار مغزها از ایران و علت افزایش آن
گفتگو با ابوالفضل فولادوند
ماه گذشته رسانه‌های حکومتی خبر از افزایش فرار مغزها از کشور دادند. اعداد و ارقامی که در این زمینه منتشر می‌شود، نجومی و تا حدی تعجب‌آمیز است. در این برنامه می پردازیم به گفتگو با ابوالفضل فولادوند.
ج: قبل از پرداختن به اعداد و ارقامی که شما گفتید نجومی شاید ضروری باشه که با نقل یک جمله از خمینی به قسمت‌های دیگر سوال شما پاسخ داده شود تا بعد برسیم به عدد و رقم‌ها. خمینی همان اوان به قدرت رسیدنش در مورد فرار مغزها گفته بود: «می‌گویند مغزها فرار کردند! بگذار فرار کنند. جهنم که فرار کردند این مغزها! مغزهای علمی نبودند». علت فرار مغزها حاکمیت چنین طرز تفکری بر مملکت است
اما عدد و رقم‌های نجومی مربوط به فرار مغزها. اجازه بدهید یک توضیح بدهم که موضوع فرار مغزها یکی از موضوعات بسیار مهم در دعوای باندهای حکومتی در ماجرای نمایش انتخابات بود که آمار ۱۵۰ هزار فرار نخبگان در سال داده می شد ولی بعدا سر این خبر را در گل کردند و حتی دولت روحانی مدعی شد که فرار مغزها معکوس شده است! اما اخیرا مجددا در دعوای باندی این موضوع سر باز کرده و آمار و ارقام شگفت‌انگیز تر شده است
به عنوان مثال: به نوشته روزنامه حکومتی رسالت( ۳ اردیبهشت ۹۸) سازمان ملل و صندوق بین‌المللی پول آمار مغزهای گریخته از ایران را ١٥٠هزار تا ١٨٠هزار نفر در سال برآورد کرده است.(این یعنی فرار روزانه بین ۴۰۰ تا ۵۰۰ نفر نخبه از کشور) حتی دو سال پیش، برخی رسانه‌های حکومتی مدعی شدند از هر ۱۵۰ دانشجوی دانشگاه صنعتی شریف، ۱۴۹ نفر مهاجرت میکنند!
دی ۹۷ اقتصاد آنلاین نوشت ۹۰ درصد فارغ‌التحصیلان ایرانی از آمریکا به ایران برنمی‌گردند و آنانکه از ایران فارغ‌التحصیل شده‌اند ۷۵ درصدشان شغل ثابت و رسمی هم داشته اما مهاجرت کرده‌اند! خبرگزاری حکومتی ایسنا (۳۱ خرداد ۹۷) احمد خرم رییس سازمان نظام مهندسی ساختمان استان تهران گفت: «سالانه ۱۵۰۰ میلیارد دلار از طریق فرار مغزها هدر می رود»!
این عدد ۳۰ برابر درآمدهای نفتی سالانه کشور(۵۰میلیارد دلار) است. همین شخص اضافه کرده بود منظور از فرار مغزها صرفا نوابع علمی و دانش‌آموختگان نیست چرا که حتی اگر یک «کارگر» از کشور مهاجرت می‌کند، کسی است که گواهی نامه درجه یک جوشکاری دارد یا گچکار ممتاز است و به هر حال در شمار سرمایه‌های انسانی کشور و از نیروهای متخصصی است که به مرور سالیان و با مخارج هنگفت شخصی و کشوری درست شده و در لحظه بلاجایگزین است.
منبع بی‌طرفی مانند یونسکوهم می گوید سالیانه ۱۵۰ هزار نخبه از ایران می روند.(ایسنا ۳۱ خرداد ۹۷). خسارت ناشی از فرار مغزها در سال حداقل معادل ۶۰ میلیارد دلار است! این آمار را وزارت علوم آخوندها منتشر کرده و اضافه نموده ایران رتبه اول فرار مغزها در کشورهای در حال توسعه را دارد! (روزنامه حکومتی آرمان ۲۹ فروردین ۹۸).
۱۵۰۰ میلیارد دلار یا ۶۰ میلیارد دلار؟ اکنون دعوا بر سر این نیست که کدامیک از این دو عدد درست است حتی اگر عدد کوچکتر (۶۰ میلیارد دلار) هم درست باشد باز ضرر و زیانی که از این رهگذر نصیب کشور می‌شود به مراتب بیش از درآمدهای نفتی یکسال کشور است!
خبر ۶۰ میلیارد دلاری را مشاور قائم‌مقام وزیر علوم (فردی به نام دکتر محمد جواد رسایی) در نشست شورای سیاستگذاری دومین جشنواره «ترویج علم در پایان‌نامه‌های دانشجویی» که در مرکز تحقیقات سیاست علمی کشور برگزار شد، اعلام کرد.
ج: بر اساس آمارهای رسمی منتشر شده در سال ۲۰۱۱ و ۲۰۱۲ در حدود ۸/۴۸ از کل دانشجویان فارغ التحصیل لیسانس، (یعنی نزدیک به نیمی از دانش‌آموختگان) ایران را ترک کرده اند. در صدر کشورهای مقصد، امریکا و کانادا و انگلستان قرار دارند». گرچه که برخی نیز ترجیح می‌دهند در بورکینافاسو کار کنند اما در ایران زیر دیکتاتوری آخوند پاسدارها نباشند.
صادرات نابغه به کانادا و استرالیا، در سکوت و بی‌خبری. در حالی که آمار (سال‌های ۲۰۱۲ به بعد) دانشگاه های کانادا، نسبت به سال ۱۹۸۵ با یک جهش ۲۴۰ درصدی ورود رو به رشد دانشجویان ایرانی مواجه شده است، همزمان رسانه های استرالیا هم از پنج برابر شدن تعداد دانشجویان ایرانی در پنج سال گذشته و رسیدن آنها به مرز ۱۵۰۰ نفر خبر می دهند. آخوندها عمدا از افزایش این قلم از صادرات غیرنفتی!!! خود هیچ خبری منتشر نمی کنند!
به اعتراف رسانه‌های حکومتی اکنون وضعیت حاکم بر کشور باعث شده تا از هر ۱۲۵ دانش آموز المپیادی ایران، ۹۰ نفر برای ادامه تحصیل به دانشگاه های آمریکا بروند. از هر ۹۶ دانشجویی که به خارج می‌رود تنها ۳۰ نفرشان به ایران باز گردند. یعنی کمتر از ۳۰درصدشان! طبق آمار رسمی اداره گذرنامه، در سال ۱۳۸۷ روزانه ۱۵ کارشناس ارشد. ۳/۲ دکترا و در مجموع ۵۴۷۵ نفر لیسانس از کشور مهاجرت کرده اند.
براساس گزارش صندوق بین‌المللی پول، هر سال ۱۵ درصد از سرمایه‌های انسانی زبده ایران به آمریکا و ۲۵ درصد به کشورهای عضو سازمان توسعه و همکاری اقتصادی اروپا مهاجرت میکنند. خوب است بدانیم که حداقل دو هزار نفر از استادان دانشگاه ها در امریکا ایرانی هستند. و ضروری است بدانیم که ۵ هزار ایرانی در امریکا مدرک دکترا دارند. بر اساس آمار های منتشره در جراید آمریکایی با سواد ترین اقلیت مهاجر در جامعه آمریکا را ایرانیان تشکیل می دهند.
ج: در میان نخبگان ایرانی از هر صنفی وجود دارد: نوابغ علمی، دانش‌آموختگان، کارگران ماهر صنعتی رسته‌های مختلف، خلبان‌ها، پرسنل بیمارستانی و خدمات درمانی (پرستاران) و حتی کارآفرین‌ها! نخبگان مهاجر ایرانی حتی تا بورکینافاسو هم
رفته‌اند (رسالت ۳ اردیبهشت ۹۸) به روایتی ۸۰ درصد دانشمندان ناسا ایرانی هستند.
به گفته یکی از بنیانگذاران دانشگاه صنعتی شریف یک استاد دانشگاه صنعتی شریف، در کالیفرنیا راننده اتوبوس دانشگاه شده بود. در قیاس ساده اینکار یعنی فراری دادن مغزها و نخبه‌ها هیچ تفاوتی با این ندارد که فرضا منابع نفتی را آتش بزنند یا شیر نفت را باز کنند توی دریا! امروز ثروت‌ها و منابع ملی در عرف سازمان ملل تعریف جدیدی دارد
طبقه‌بندی منابع ملی از نظر سازمان ملل متحد اساسا الویت اهمیت را در منابع ملی به نیروی انسانی می‌دهد نه به نفت و معادن و ... روزنامه رسالت ارگان باند فاشیستی موتلفه روز ۳ اردیبهشت ۹۸ نوشت: براساس گزارش توسعه منابع انسانی سازمان‌ملل در سال ۱۹۹۶ سرمایه طبیعی۲۰ درصد، سرمایه تولیدی ۱۶درصد و سرمایه انسانی بالغ بر ۶۴ درصد ثروت کشورهای پیشرفته را در برمی گیرد این رقم گاه تا ۷۰ و یا ۸۰ درصد هم می رسد.
اما برخلاف کشورهای پیشرفته، کشورهای درحال توسعه به جای سرمایه انسانی بر روی منابع طبیعی خود تکیه و تاکید مضاعف دارند.
شاید بد نباشد که آن عدد یعنی ۶۰ میلیارد دلار (حداقل ضرر ناشی از فرار مغزها) را با مهم‌ترین درآمد نقدی کشور مقایسه کنیم تا عمق فاجعه بهتر و بیشتر روشن شود. آیا می‌دانید درآمدسالانه نفت کشور چقدر است؟ درآمد سالانه نفت ایران در سال ۲۰۱۷ کمی بیش از ۴۰ میلیارد دلار بوده است!
درآمد سالانه نفت و گاز ایران در سال ۱۳۹۷ بنا به نوشته سایت تابناک پاسدار رضایی هنگام بودجه بندی سال بعد (در دی ۱۳۹۶) حدود ۵۲ و هفت دهم میلیارد دلار برآورد شده بود. در حالی‌که برآورد خسارت ناشی از فرار مغزها در آن سال معادل ۵۰ میلیارد دلار بوده است ( ایسنا ۱۵ اسفند ۹۷).
روزنامه انتخاب در تاریخ ۱۷ دی ۱۳۹۲ در مطلبی که به موضوع فرار مغزها اختصاص داشت، نوشته بود: «سالانه ۱۵۰ میلیارد دلار سرمایه ایران با فرار مغزها هدر می‌رود»! (پایگاه خبری تحلیلی انتخاب).
ج: این مطلب را وزیر وقت علوم و فناوری (رضا فرجی دانا) در همان ۱۷ اسفند ۹۲ عنوان کرده بود وی در همان مصاحبه گفته بود: «بنا بر محاسبات دهه ۷۰ تربیت یک نفر نخبه برای ما یک میلیون دلار هزینه دارد». یعنی با فرار هر یک نخبه از کشور، به پول دهه هفتاد و دلار آنروزگار، مملکت یک میلیون دلار ضرر می کند در نتیجه با فرارسالانه ۱۵۰هزار نفر نخبه ، مملکت سالانه ۱۵۰ میلیارد دلار به کشورهای دیگر کمک می کند!!
سایت حکومتی خبرآنلاین نیز در تاریخ ۲۱ اسفند ۱۳۹۲ در گزارشی تحت عنوان «فرار مغزها برای ایران چقدر هزینه دارد؟ نوشت: صندوق بین المللی پول در گزارش سال ۲۰۰۹ خود نیز اعلام کرد ایران در میان ۹۱ کشور توسعه یافته و توسعه نیافته، بیشترین میزان فرار مغزها را به خود اختصاص داده است. به طوری که در حال حاضر: ۲۵۰ هزار مهندس و فیزیکدان ایرانی و بیش از ۱۷۰ هزار ایرانی با مدارک علمی بالا در ایالات متحده آمریکا زندگی می کنند.
حتی بر اساس تحقیقات نهاد ملی علوم ۸۹ درصد از ایرانی هایی که به آمریکا پرواز کرده اند پس از اخذ مدرک دکترا در این کشور برای همیشه می مانند و اقامت می گیرند.
ج: طبعا کار مناسب و دستمزد مناسب بی تاثیر نیست اما نکته مهم این است که نیمی از مهاجران تحصیل‌کرده ایرانی بر اساس آمار موجود شاغل بوده و باز هم مهاجرت کرده‌اند. مجله نیوزویک نوشته است ایران با مشکلات و بیماریهای گوناگونی چون تورم مزمن، در جا زدن دستمزدها و بخش خصوصی بی بنیه ناشی از مدیریت ناکارآمد اقتصادی، روبرو است.
اساتید دانشگاه ها در ایران به ندرت به حقوقی که کفاف زندگی آنها را بدهد دسترسی دارند و بدین سبب ناچارند به شغل دومی چون رانندگی تاکسی و خرده کاسبی دست بزنند. باید گفت امنیت شغلی هم یکی دیگر از مهم‌ترین علل در مهاجرت مغزهاست
یک عضو هیات مدیره انجمن خلبانان ایران در مهر ۹۴ گفته بود: «کمک خلبان در یک کشور همسایه ماهانه ۱۰ تا ۱۲هزار دلار حقوق ثابت دارد در حالی که ایرلاین‌های ایرانی به خلبان، سه میلیون تومان حقوق می‌دهند» یعنی حدود ۱۰۰۰ دلار!!!
به گفته همین شخص اکثر خلبان‌های ایرانی مهاجر، در ترکیه، هند، امارات، قطر و کشورهای منطقه کار میکنند و علاوه بر انگیزه‌های اقتصادی، مناسبات محیط کار و رفتار کارفرما نیز در تصمیم آنها نقش داشته است. وی در توضیح این نکته گفته بود یکی از مهم‌ترین علل مهاجرت خلبان‌های ایرانی این است که اجازه داشتن کانون صنفی، اتحادیه و خلاصه هیچگونه تشکلی ندارند تا بتوانند در چارچوب آن از حقوق قانونی خود دفاع کنند.
اما علت اصلی و بنیادی مجموعه‌ای از اینهاست که در یک جمعبندی دقیقتر می توان گفت علت اصلی مهاجرت تحصیلکردکان ایران مشکلی است که آنها هم به مثابه بخشی از مردم ایران با کلیت نظام و الگوی زندگی‌ای دارند که رسما از طرف نظام تبلیغ می شود. ۴۰ سال ریخت و پاش آخوندها به پای طلبه‌ها و حوزه‌های علمیه و بسیج ضدمردمی هم نتوانست مردم را به سوی نهادهای مطلوب آخوندها گسیل دارد.
۴۰ سال بمباران تبلیغاتی به اضافه زندان و شلاق و اعدام در کنار اعمال یک آپارتاید نفرت‌انگیز و بی‌سابقه نیز قادر نشد مردم را وادار کند که الگوهای زندگی آخوندی پاسداری را بپذیرند. مردم هرگز حاضر نشدند به جای مدرسه بچه‌های‌شان را به بسیج وحوزه بفرستند که همه نوع امکانی دارد و اضافه بر امکانات مالی، یک رانت‌قدرت بسیار خوب هم در چشم‌انداز دارد اما با اینهمه کماکان حوزه‌ها و بسیج و سپاه روز به روز خالی‌تر از قبل می‌شوند و متقابلا دفاتر امام‌جمعه‌ها و حوزه‌ها در هر قیامی به آتش کشیده می‌شوند (مانند آنچه که در قیام ۹۶ و ۹۷ اتفاق افتاد و اینک هر شب نیز تصاویر جدیدی از این دست در شبکه‌های اجتماعی منتشر می گردد).
ج: آخوندها دروازه بهشت را به روی دانشگاه استنفورد باز کردند! سایت حکومتی خبرآنلاین ۲۱ اسفند ۹۲ نوشته بود: مجله نیوزویک گزارشی در مورد این گروه از ایرانیان منتشر کند. در بخشی از این گزارش نوشته شده: «مسوولان واحد مهندسی برق دانشگاه استانفورد با گروهی از دانشجویان خارجی مواجه شدند که بالاترین نمرات را در آزمون سخت دکترای این رشته به دست آورده اند.
به گفته یکی از آن مسوولان آن دانشگاه، این دانشجویان از یک دانشگاه امریکائی یا دیگر موسسات آموزشی سایر کشورهائی که با موسسات امریکائی مرتبط هستند و تمایز خود را در چنین آزمونهائی نشان می دهند نیامده بودند، بلکه اکثر آنها ایرانیانی بودند که از دانشگاه صنعتی شریف فارغ التحصیل شده بودند.
ج:ببینید هر چند که بحث ما این بود که ۱۵۰ هزار تا ۱۸۰ هزار نخبه هر سال از ایران فرار میکنند و میلیاردها دلار هزینه کرد مردم ایران از بین میره اما دهها برابر اون نخبگان و فارغ التحصیلان بیکار دانشگاهها یا تحصیلکردگان شاغل دانشگاهها که در کارهایی غیر از رشته تحصیلیشون کار میکنند هستند که در ایران هستند و به این صورت رژیم آخوندی سرمایه هاشون رو در چاه ویل میریزه.
بنا بر این همه قرائن نشان می‌دهد که باید در مقابل این دیکتاتوری با تمام توان ایستاد تا آن را از صحنه حذف کرد وگرنه آخوندها و پاسداران‌شان ایران و ایرانی را ازصحنه حذف خواهند کرد.
مطالب مرتبط
اعتراف رژیم آخوندی به مقام اول فرار مغزها از کشور
چهل سال بی‌خانمانی
گفتگو با ابوالفضل فولادوند
ماه گذشته رسانه‌های حکومتی خبر از افزایش فرار مغزها از کشور دادند. اعداد و ارقامی که در این زمینه منتشر می‌شود، نجومی و تا حدی تعجب‌آمیز است. در این برنامه می پردازیم به گفتگو با ابوالفضل فولادوند.
س: این اخبار و اعداد و ارقم چقدر واقعی هستند؟ علت چیست و چاره چیست؟
ج: قبل از پرداختن به اعداد و ارقامی که شما گفتید نجومی شاید ضروری باشه که با نقل یک جمله از خمینی به قسمت‌های دیگر سوال شما پاسخ داده شود تا بعد برسیم به عدد و رقم‌ها. خمینی همان اوان به قدرت رسیدنش در مورد فرار مغزها گفته بود: «می‌گویند مغزها فرار کردند! بگذار فرار کنند. جهنم که فرار کردند این مغزها! مغزهای علمی نبودند». علت فرار مغزها حاکمیت چنین طرز تفکری بر مملکت است
اما عدد و رقم‌های نجومی مربوط به فرار مغزها. اجازه بدهید یک توضیح بدهم که موضوع فرار مغزها یکی از موضوعات بسیار مهم در دعوای باندهای حکومتی در ماجرای نمایش انتخابات بود که آمار ۱۵۰ هزار فرار نخبگان در سال داده می شد ولی بعدا سر این خبر را در گل کردند و حتی دولت روحانی مدعی شد که فرار مغزها معکوس شده است! اما اخیرا مجددا در دعوای باندی این موضوع سر باز کرده و آمار و ارقام شگفت‌انگیز تر شده است
به عنوان مثال: به نوشته روزنامه حکومتی رسالت( ۳ اردیبهشت ۹۸) سازمان ملل و صندوق بین‌المللی پول آمار مغزهای گریخته از ایران را ١٥٠هزار تا ١٨٠هزار نفر در سال برآورد کرده است.(این یعنی فرار روزانه بین ۴۰۰ تا ۵۰۰ نفر نخبه از کشور) حتی دو سال پیش، برخی رسانه‌های حکومتی مدعی شدند از هر ۱۵۰ دانشجوی دانشگاه صنعتی شریف، ۱۴۹ نفر مهاجرت میکنند!
دی ۹۷ اقتصاد آنلاین نوشت ۹۰ درصد فارغ‌التحصیلان ایرانی از آمریکا به ایران برنمی‌گردند و آنانکه از ایران فارغ‌التحصیل شده‌اند ۷۵ درصدشان شغل ثابت و رسمی هم داشته اما مهاجرت کرده‌اند! خبرگزاری حکومتی ایسنا (۳۱ خرداد ۹۷) احمد خرم رییس سازمان نظام مهندسی ساختمان استان تهران گفت: «سالانه ۱۵۰۰ میلیارد دلار از طریق فرار مغزها هدر می رود»!
۳۰ برابر درآمدهای نفتی!!!
این عدد ۳۰ برابر درآمدهای نفتی سالانه کشور(۵۰میلیارد دلار) است. همین شخص اضافه کرده بود منظور از فرار مغزها صرفا نوابع علمی و دانش‌آموختگان نیست چرا که حتی اگر یک «کارگر» از کشور مهاجرت می‌کند، کسی است که گواهی نامه درجه یک جوشکاری دارد یا گچکار ممتاز است و به هر حال در شمار سرمایه‌های انسانی کشور و از نیروهای متخصصی است که به مرور سالیان و با مخارج هنگفت شخصی و کشوری درست شده و در لحظه بلاجایگزین است.
منبع بی‌طرفی مانند یونسکوهم می گوید سالیانه ۱۵۰ هزار نخبه از ایران می روند.(ایسنا ۳۱ خرداد ۹۷). خسارت ناشی از فرار مغزها در سال حداقل معادل ۶۰ میلیارد دلار است! این آمار را وزارت علوم آخوندها منتشر کرده و اضافه نموده ایران رتبه اول فرار مغزها در کشورهای در حال توسعه را دارد! (روزنامه حکومتی آرمان ۲۹ فروردین ۹۸).
۱۵۰۰ میلیارد دلار یا ۶۰ میلیارد دلار؟ اکنون دعوا بر سر این نیست که کدامیک از این دو عدد درست است حتی اگر عدد کوچکتر (۶۰ میلیارد دلار) هم درست باشد باز ضرر و زیانی که از این رهگذر نصیب کشور می‌شود به مراتب بیش از درآمدهای نفتی یکسال کشور است!
خبر ۶۰ میلیارد دلاری را مشاور قائم‌مقام وزیر علوم (فردی به نام دکتر محمد جواد رسایی) در نشست شورای سیاستگذاری دومین جشنواره «ترویج علم در پایان‌نامه‌های دانشجویی» که در مرکز تحقیقات سیاست علمی کشور برگزار شد، اعلام کرد.
س: دانش‌آموختگانی که ترک دیار میکنند چه کسانی هستند؟ یعنی سطح تحصیلاتشان چیست؟
ج: بر اساس آمارهای رسمی منتشر شده در سال ۲۰۱۱ و ۲۰۱۲ در حدود ۸/۴۸ از کل دانشجویان فارغ التحصیل لیسانس، (یعنی نزدیک به نیمی از دانش‌آموختگان) ایران را ترک کرده اند. در صدر کشورهای مقصد، امریکا و کانادا و انگلستان قرار دارند». گرچه که برخی نیز ترجیح می‌دهند در بورکینافاسو کار کنند اما در ایران زیر دیکتاتوری آخوند پاسدارها نباشند.
صادرات نابغه به کانادا و استرالیا، در سکوت و بی‌خبری. در حالی که آمار (سال‌های ۲۰۱۲ به بعد) دانشگاه های کانادا، نسبت به سال ۱۹۸۵ با یک جهش ۲۴۰ درصدی ورود رو به رشد دانشجویان ایرانی مواجه شده است، همزمان رسانه های استرالیا هم از پنج برابر شدن تعداد دانشجویان ایرانی در پنج سال گذشته و رسیدن آنها به مرز ۱۵۰۰ نفر خبر می دهند. آخوندها عمدا از افزایش این قلم از صادرات غیرنفتی!!! خود هیچ خبری منتشر نمی کنند!
سطح علمی مهاجران
به اعتراف رسانه‌های حکومتی اکنون وضعیت حاکم بر کشور باعث شده تا از هر ۱۲۵ دانش آموز المپیادی ایران، ۹۰ نفر برای ادامه تحصیل به دانشگاه های آمریکا بروند. از هر ۹۶ دانشجویی که به خارج می‌رود تنها ۳۰ نفرشان به ایران باز گردند. یعنی کمتر از ۳۰درصدشان! طبق آمار رسمی اداره گذرنامه، در سال ۱۳۸۷ روزانه ۱۵ کارشناس ارشد. ۳/۲ دکترا و در مجموع ۵۴۷۵ نفر لیسانس از کشور مهاجرت کرده اند.
براساس گزارش صندوق بین‌المللی پول، هر سال ۱۵ درصد از سرمایه‌های انسانی زبده ایران به آمریکا و ۲۵ درصد به کشورهای عضو سازمان توسعه و همکاری اقتصادی اروپا مهاجرت میکنند. خوب است بدانیم که حداقل دو هزار نفر از استادان دانشگاه ها در امریکا ایرانی هستند. و ضروری است بدانیم که ۵ هزار ایرانی در امریکا مدرک دکترا دارند. بر اساس آمار های منتشره در جراید آمریکایی با سواد ترین اقلیت مهاجر در جامعه آمریکا را ایرانیان تشکیل می دهند.
س: آیا فرار مغزها تنها شامل دکتر و مهندس و امثالهم می‌شود؟
ج: در میان نخبگان ایرانی از هر صنفی وجود دارد: نوابغ علمی، دانش‌آموختگان، کارگران ماهر صنعتی رسته‌های مختلف، خلبان‌ها، پرسنل بیمارستانی و خدمات درمانی (پرستاران) و حتی کارآفرین‌ها! نخبگان مهاجر ایرانی حتی تا بورکینافاسو هم
رفته‌اند (رسالت ۳ اردیبهشت ۹۸) به روایتی ۸۰ درصد دانشمندان ناسا ایرانی هستند. به گفته یکی از بنیانگذاران دانشگاه صنعتی شریف یک استاد دانشگاه صنعتی شریف، در کالیفرنیا راننده اتوبوس دانشگاه شده بود. در قیاس ساده اینکار یعنی فراری دادن مغزها و نخبه‌ها هیچ تفاوتی با این ندارد که فرضا منابع نفتی را آتش بزنند یا شیر نفت را باز کنند توی دریا! امروز ثروت‌ها و منابع ملی در عرف سازمان ملل تعریف جدیدی دارد
طبقه‌بندی منابع ملی از نظر سازمان ملل متحد اساسا الویت اهمیت را در منابع ملی به نیروی انسانی می‌دهد نه به نفت و معادن و ... روزنامه رسالت ارگان باند فاشیستی موتلفه روز ۳ اردیبهشت ۹۸ نوشت: براساس گزارش توسعه منابع انسانی سازمان‌ملل در سال ۱۹۹۶ سرمایه طبیعی۲۰ درصد، سرمایه تولیدی ۱۶درصد و سرمایه انسانی بالغ بر ۶۴ درصد ثروت کشورهای پیشرفته را در برمی گیرد این رقم گاه تا ۷۰ و یا ۸۰ درصد هم می رسد.
اما برخلاف کشورهای پیشرفته، کشورهای درحال توسعه به جای سرمایه انسانی بر روی منابع طبیعی خود تکیه و تاکید مضاعف دارند.
مقایسه چند ضرر و زیان
شاید بد نباشد که آن عدد یعنی ۶۰ میلیارد دلار (حداقل ضرر ناشی از فرار مغزها) را با مهم‌ترین درآمد نقدی کشور مقایسه کنیم تا عمق فاجعه بهتر و بیشتر روشن شود. آیا می‌دانید درآمدسالانه نفت کشور چقدر است؟ درآمد سالانه نفت ایران در سال ۲۰۱۷ کمی بیش از ۴۰ میلیارد دلار بوده است!
درآمد سالانه نفت و گاز ایران در سال ۱۳۹۷ بنا به نوشته سایت تابناک پاسدار رضایی هنگام بودجه بندی سال بعد (در دی ۱۳۹۶) حدود ۵۲ و هفت دهم میلیارد دلار برآورد شده بود. در حالی‌که برآورد خسارت ناشی از فرار مغزها در آن سال معادل ۵۰ میلیارد دلار بوده است ( ایسنا ۱۵ اسفند ۹۷).
روزنامه انتخاب در تاریخ ۱۷ دی ۱۳۹۲ در مطلبی که به موضوع فرار مغزها اختصاص داشت، نوشته بود: «سالانه ۱۵۰ میلیارد دلار سرمایه ایران با فرار مغزها هدر می‌رود»! (پایگاه خبری تحلیلی انتخاب).
س: این عدد ۱۵۰ میلیارد دلار را چطوری بدست آوردید؟
ج: این مطلب را وزیر وقت علوم و فناوری (رضا فرجی دانا) در همان ۱۷ اسفند ۹۲ عنوان کرده بود وی در همان مصاحبه گفته بود: «بنا بر محاسبات دهه ۷۰ تربیت یک نفر نخبه برای ما یک میلیون دلار هزینه دارد». یعنی با فرار هر یک نخبه از کشور، به پول دهه هفتاد و دلار آنروزگار، مملکت یک میلیون دلار ضرر می کند در نتیجه با فرارسالانه ۱۵۰هزار نفر نخبه ، مملکت سالانه ۱۵۰ میلیارد دلار به کشورهای دیگر کمک می کند!!
سایت حکومتی خبرآنلاین نیز در تاریخ ۲۱ اسفند ۱۳۹۲ در گزارشی تحت عنوان «فرار مغزها برای ایران چقدر هزینه دارد؟ نوشت: صندوق بین المللی پول در گزارش سال ۲۰۰۹ خود نیز اعلام کرد ایران در میان ۹۱ کشور توسعه یافته و توسعه نیافته، بیشترین میزان فرار مغزها را به خود اختصاص داده است. به طوری که در حال حاضر: ۲۵۰ هزار مهندس و فیزیکدان ایرانی و بیش از ۱۷۰ هزار ایرانی با مدارک علمی بالا در ایالات متحده آمریکا زندگی می کنند.
حتی بر اساس تحقیقات نهاد ملی علوم ۸۹ درصد از ایرانی هایی که به آمریکا پرواز کرده اند پس از اخذ مدرک دکترا در این کشور برای همیشه می مانند و اقامت می گیرند.
س: خب علت چنین مهاجرت گسترده‌ای چیست؟ آیا می توان بیکاری را علت این کار دانست؟
ج: طبعا کار مناسب و دستمزد مناسب بی تاثیر نیست اما نکته مهم این است که نیمی از مهاجران تحصیل‌کرده ایرانی بر اساس آمار موجود شاغل بوده و باز هم مهاجرت کرده‌اند. مجله نیوزویک نوشته است ایران با مشکلات و بیماریهای گوناگونی چون تورم مزمن، در جا زدن دستمزدها و بخش خصوصی بی بنیه ناشی از مدیریت ناکارآمد اقتصادی، روبرو است.
اساتید دانشگاه ها در ایران به ندرت به حقوقی که کفاف زندگی آنها را بدهد دسترسی دارند و بدین سبب ناچارند به شغل دومی چون رانندگی تاکسی و خرده کاسبی دست بزنند. باید گفت امنیت شغلی هم یکی دیگر از مهم‌ترین علل در مهاجرت مغزهاست
یک عضو هیات مدیره انجمن خلبانان ایران در مهر ۹۴ گفته بود: «کمک خلبان در یک کشور همسایه ماهانه ۱۰ تا ۱۲هزار دلار حقوق ثابت دارد در حالی که ایرلاین‌های ایرانی به خلبان، سه میلیون تومان حقوق می‌دهند» یعنی حدود ۱۰۰۰ دلار!!!
به گفته همین شخص اکثر خلبان‌های ایرانی مهاجر، در ترکیه، هند، امارات، قطر و کشورهای منطقه کار میکنند و علاوه بر انگیزه‌های اقتصادی، مناسبات محیط کار و رفتار کارفرما نیز در تصمیم آنها نقش داشته است. وی در توضیح این نکته گفته بود یکی از مهم‌ترین علل مهاجرت خلبان‌های ایرانی این است که اجازه داشتن کانون صنفی، اتحادیه و خلاصه هیچگونه تشکلی ندارند تا بتوانند در چارچوب آن از حقوق قانونی خود دفاع کنند.
اما علت اصلی و بنیادی مجموعه‌ای از اینهاست که در یک جمعبندی دقیقتر می توان گفت علت اصلی مهاجرت تحصیلکردکان ایران مشکلی است که آنها هم به مثابه بخشی از مردم ایران با کلیت نظام و الگوی زندگی‌ای دارند که رسما از طرف نظام تبلیغ می شود. ۴۰ سال ریخت و پاش آخوندها به پای طلبه‌ها و حوزه‌های علمیه و بسیج ضدمردمی هم نتوانست مردم را به سوی نهادهای مطلوب آخوندها گسیل دارد.
۴۰ سال بمباران تبلیغاتی به اضافه زندان و شلاق و اعدام در کنار اعمال یک آپارتاید نفرت‌انگیز و بی‌سابقه نیز قادر نشد مردم را وادار کند که الگوهای زندگی آخوندی پاسداری را بپذیرند. مردم هرگز حاضر نشدند به جای مدرسه بچه‌های‌شان را به بسیج وحوزه بفرستند که همه نوع امکانی دارد و اضافه بر امکانات مالی، یک رانت‌قدرت بسیار خوب هم در چشم‌انداز دارد اما با اینهمه کماکان حوزه‌ها و بسیج و سپاه روز به روز خالی‌تر از قبل می‌شوند و متقابلا دفاتر امام‌جمعه‌ها و حوزه‌ها در هر قیامی به آتش کشیده می‌شوند (مانند آنچه که در قیام ۹۶ و ۹۷ اتفاق افتاد و اینک هر شب نیز تصاویر جدیدی از این دست در شبکه‌های اجتماعی منتشر می گردد).
س: آیا این متخصصان در خارج کشور امکان ادامه کار در رشته تخصصی خودشان را پیدا می کنند؟ یا وارد کارهای خدماتی و رانندگی و ... می‌شوند؟
ج: آخوندها دروازه بهشت را به روی دانشگاه استنفورد باز کردند! سایت حکومتی خبرآنلاین ۲۱ اسفند ۹۲ نوشته بود: مجله نیوزویک گزارشی در مورد این گروه از ایرانیان منتشر کند. در بخشی از این گزارش نوشته شده: «مسوولان واحد مهندسی برق دانشگاه استانفورد با گروهی از دانشجویان خارجی مواجه شدند که بالاترین نمرات را در آزمون سخت دکترای این رشته به دست آورده اند.
به گفته یکی از آن مسوولان آن دانشگاه، این دانشجویان از یک دانشگاه امریکائی یا دیگر موسسات آموزشی سایر کشورهائی که با موسسات امریکائی مرتبط هستند و تمایز خود را در چنین آزمونهائی نشان می دهند نیامده بودند، بلکه اکثر آنها ایرانیانی بودند که از دانشگاه صنعتی شریف فارغ التحصیل شده بودند.
س: چاره کار چیست؟ چه باید کرد؟
ج:ببینید هر چند که بحث ما این بود که ۱۵۰ هزار تا ۱۸۰ هزار نخبه هر سال از ایران فرار میکنند و میلیاردها دلار هزینه کرد مردم ایران از بین میره اما دهها برابر اون نخبگان و فارغ التحصیلان بیکار دانشگاهها یا تحصیلکردگان شاغل دانشگاهها که در کارهایی غیر از رشته تحصیلیشون کار میکنند هستند که در ایران هستند و به این صورت رژیم آخوندی سرمایه هاشون رو در چاه ویل میریزه.
بنا بر این همه قرائن نشان می‌دهد که باید در مقابل این دیکتاتوری با تمام توان ایستاد تا آن را از صحنه حذف کرد وگرنه آخوندها و پاسداران‌شان ایران و ایرانی را ازصحنه حذف خواهند کرد.
مطالب مرتبط
اعتراف رژیم آخوندی به مقام اول فرار مغزها از کشور
چهل سال بی‌خانمانی