قیام دلیران تنگستان ـ کانونهای فروزان نبرد در جنوب ایران
کانونهای فروزان نبرد در جنوب ایران – قیام دلیران تنگستان – ۱۱شهریور۹۹
۱۲ شهریور ۱۲۹۴خورشیدی ـ شهادت رئیس‌علی دلواری
نخستین شعله قیام علیه نفوذ استعمار و جنایت‌های دولت انگلیس را رئیس‌علی دلواری در تنگستان روشن کرد. یاران اندک و تجهیزات محدود رئیس علی دلواری، نتوانست مانعی برای پیشبرد آرمان‌های ملی این گرد دلاور شود و حملات کانونهای شورشی تنگستان باعث کندشدن سرعت پیشروی نیروهای استعمار برای اشغال و تسلط بر سراسر منطقه شد.
انگلیسی‌ها که تلاش زیادی کردند رهبر تنگستان را با پول بخرند و مبلغ ۴۰هزار پوند به او پیشنهاد دادند، وقتی با مقاومت و سرسختی رئیس علی روبه‌رو شدند در نامه‌یی تهدیدآمیز برایش نوشتند: «اگر بر علیه دولت انگلستان اقدامی بکنید، با شما مقابله خواهیم کرد. خانه‌ها و نخل‌هایتان به ویرانه تبدیل خواهند شد».
رئیس علی دلواری در پاسخ نوشت: «ما در کوه‌ها زندگی می‌کنیم. نابود کردن کوه‌ها در توان بریتانیا نیست. ما با تمام اراده‌مان، از خود دفاع خواهیم کرد».
در آن زمان قشون انگلیس ۸۰۰۰هزار نفر بودند و از ۳۰فروند کشتی جنگی پیاده شدند. آنها توپ‌های متعدد داشتند. اما دلیران قیام تنگستان از یک‌صد تفنگچی و تعدادی زن و بچه که در روستای دلوار ساکن بودند، بیشتر نبود.
در چنین شرایطی تسلیم‌طلبان و مذاکره‌جویان و وارفتگان سیاسی که سخت نگران هزینه قیام در برابر قوا و تجیهزات انگلیس بودند برای رئیس علی و یارانش نوشتند: «از عقل دور است که با عده معدود با قشون نامعدود اجنبی طرف شوی و با تفنگ فتیله‌ای جلوی توپ ۱۰پوندی قرار گیری، بهتر آن که از این خیال منصرف گردی».
اما رئیس علی دلواری قاطعانه در برابر خطر خیانت و رضایت و تسلیم‌طلبی ایستاد و گفت: «البته طرف شدن با چندین هزار قشون اجنبی را کاری صعب و امری دشوار یافتم اما باقی ماندن در حال بی‌طرفی ....».
مطالب مرتبط
در خاطره روزها – ۲۲ مرداد ۹۸
قیام تنگستان ـ کانونهای فروزان نبرد در جنوب ایران