۱۴مرداد روز پیروزی اراده خلق بر دیکتاتوری و استبداد ـ قسمت دوم
۱۴مرداد روز پیروزی اراده خلق بر دیکتاتوری و استبداد ـ قسمت دوم ـ ۱۵مرداد۱۴۰۱
گفتگو با دکتر عبدالعلی معصومی
فرمان مشروطه محصول چه عواملی بود؟
شعلهٔ فکر آزادیخواهی و پیام مشروطه‌خواهی سال به سال در میان انجمن‌ها و تشکل‌ها و توده‌های مردم بالا می‌گرفت؛ از طرفی دخالت بیگانگان صاحب منافع در ایران و دسیسه‌های دربار قاجاریه، از پس سماجت و پایداری و همبستگی مشروطه‌خواهان و انتشار اجتماعی و مردمی‌اش برنمی‌آمدند. تا این‌که روز ۱۴مرداد سال۱۲۸۵ خورشیدی، مظفرالدین شاه قاجار فرمان مشروطیت را امضاء کرد.
امضای فرمان مشروطیت با توجه به دسیسه‌های هماهنگ استعمار و ارتجاع دربار قاجاری، به‌سادگی حاصل نشد. محصول اتحاد مردم، سماجت و روشنگریهای انجمن تبریز و پشتیبانی‌اش از تلاش‌های طباطبایی و بهبهانی و نیز مقابلهٔ متحد‌شان با سنگ‌اندازیِ مرتجعینی مثل شیخ فضل‌الله نوری و باند او بود.
با امضای فرمان مشروطیت، مرحله نخست نفی سلطهٔ شاهی و مشروط کردن آن به سلطنت و نه حکومت، انجام شد؛ ولی این تازه آغاز حفاظت از آن و اجرایی کردنش بود. اما استعمار و دربار که دست بردار نبودند. از این‌جا بود که روحانیان مشروعه‌خواه با استفاده از دجالیت مذهبیِ نهادینه شده در ذات هم‌پندار با خودکامگی‌شان، از در هم‌سویی با دربار محمدعلی شاه برآمدند و دشمن مشروطیت شدند.
مطالب مرتبط
۱۴مرداد روز پیروزی اراده خلق بر دیکتاتوری و استبداد ـ قسمت اول