حماسه ۵مهر و یادی از پیشتازان نبرد برای آزادی

گفتگو با عباس مقصودی

یکی از حماسه‌های معاصر ایران، رویداد عجیب، خارق‌العاده، سرفصلی و مهم روز ۵مهر ۱۳۶۰ است؛ دهه‌یی که هنوز بسیاری از رازها، سکوت‌ها، صداها، دیده‌ها، شنیده‌ها و خفیه‌هایش تصویر و توصیف و هویدا نشده‌اند. باشد که روز و روزگاری فرا رسد تا حافظهٔ جمعی ایران‌زمین به سخن آید.

آن روزها مهم‌ترین خبرها تا بیرون آمدن روزنامه‌های عصر و اخبار شب رادیو و تلویزیون، در پردهٔ سکوت می‌ماندند. آن روزها نه خبری از تظاهرات هزاران نفره و میلیونی بود، نه حضوری از مبارزات مدنی و نه فضایی حتی برای نوشتن یک نامه یا بیانیه اعتراضی. تاریکیِ مطلقِ سلطهٔ خون‌آشامیِ دیو جماران، سایهٔ هراس در آسمان جامعه بود و پرسش «چه باید کرد» در بین روشنفکران و جویندگان راه گریز از آن ظلام بی‌همتا در تاریخ معاصر ایران. خمینی نعره‌های جنگ خارجی، وفور زندانی، بازار پررونق اعدام و خیل سرکوبگران خیابانی را بر جامعه مستولی کرده بود.